تحلیل فضایی خوشههای آسیبپذیر بافت کالبدی شهر گرگان در برابر زلزله (با استفاده از آمار فضایی )

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 53، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JHGR-53-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 277
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی زنگی آبادی

دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان

عبدالرضا دادبود

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان

چکیده

زلزله یکی از خطرناکترین، مخربترین، و غیرقابل پیشبینیترین مخاطرات طبیعی شهری بهشمار میآید. طبق اعلام سازمان مدیریت بحران کشور، ۷۸درصداز مساحت کشور در محدوده خطر لرزهخیزی بالا قرار دارد و ۱۰درصداز تلفات انسانی ناشی از بلایا در نتیجه زلزله است. استان گلستان جزو استانهای رده دوم خطر زلزله و در رده خود اولین استان پرخطر است. بر همین اساس، هدف از پژوهش حاضر سنجش و تحلیل مکانی خوشههای آسیبپذیر بافت کالبدی شهر گرگان در شرایط بحرانی بهمنظور تعیین نقاط نیازمند مداخله فوری است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش بررسی آن توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری شامل مرزهای جغرافیایی شهر گرگان براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ است. برای تعیین پهنههای آسیبپذیر از مدلهایی نظیر ANP و VIKOR استفاده شده است. برای تحلیل فضایی خوشههای آسیبپذیر بافت کالبدی نیز از آماره فضایی Getis-Ord بهره گرفته شده است. یافتههای پژوهش نشاندهنده آن است که شاخص مصالح ساختمانی با وزن ۴۵۲/۰ و شاخص ریزدانگی (مساحت قطعات) با وزن ۱۲۶/۰ به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیرگذاری را در ارزیابی آسیبپذیری بلوکهای شهر گرگان دارند. همچنین، بیشترین میزان آسیبپذیری از لحاظ کالبدی مربوط به مناطق مرکزی و جنوبی و حاشیههای شرقی و تا حدودی غربی شهر گرگان است. تحلیل Hotspot به طور واضح شکاف بین مرکز و جنوب را با سایر مناطق شهر گرگان نشان میدهد. درواقع، پهنههای آسیبپذیر شهر گرگان عمدتا بر بافتهای تاریخی و مناطق حاشیهنشین منطبق است.

کلیدواژه ها

آسیب پذیری, بافت کالبدی, خوشه های آسیب پذیر, زلزله, شهر گرگان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.