عوامل افزایش جمعیت کیفری ناشی از بازداشت‎های پیش از محاکمه

جمهوری اسلامی ایران از حیث شمار جمعیت کیفری، هشتمین و از حیث تعداد بازداشت‎های پیش از محاکمه نهمین کشور جهان است. افزایش نرخ زندان از ۱۷۲ نفر در سال ۱۳۷۲ به ۲۸۷ نفر در سال ۱۳۹۳ و همچنین افزایش نرخ بازداشت پیش از محاکمه از ۳۹ به ۷۲ نفر در مدت یاد شده، بهتنهایی نشانگر این است که ایران دچار افزایش جمعیت کیفری است. رشد فزآینده شمار و نرخ بازداشت‎های پیش از محاکمه یکی از عوامل اصلی افزایش جمعیت کیفری و متعاقب آن ازدحام بیش از حد در زندان‎ها در ایران است. افزایش نرخ بازداشتهای پیش از دادرسی نیز به نوبه خود ناشی از عوامل متعدد تقنینی و قضایی است. گسترش مداخله حقوق کیفری ماهوی ـ از طریق جرم‎انگاری حداکثری و حبس‎گرایی افراطی، کنترل موارد ویژه مانند مواد مخدر و کافی نبودن تدابیر غیرحبسی ـ بزه‎دیدهمدار بودن سیاست جنایی، کافی نبودن تدابیر غیربازداشتی و جایگزین تعقیب و در نهایت ضعف مقنن در تقنین مقررات مربوط به بازداشت موقت از جمله مهم‎ترین عوامل تقنینی و اتکای بیش از حد و ناکارآمد قضات به مجازات زندان، تمایل دادستان‎ها به کنترل جرم، استفاده حداقلی و محدود از اقدامات غیربازداشتی و ضعف‎های ساختاری و سازمانی قوه قضاییه نیز از عمده‎ترین عوامل قضایی افزایش شمار متهمان منتظر محاکمه می‎باشد.

کلیدواژه ها:

بازداشت‎های پیش از محاکمه ، افزایش جمعیت کیفری ، ازدحام بیش از حد در زندان‎ها ، عوامل قضایی ، عوامل تقنینی