سیدامین عظیمی - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان،اصفهان، ایران
گالیا کریلوا ایلدوسونا - گروه پداگوژی در آموزش عالی، دانشکده روانشناسی و آموزش، دانشگاه فدرال کازان، روسیه
نسیم سلیمانی - گروه پداگوژی در آموزش عالی، دانشکده روانشناسی و آموزش، روسیه

پیشینه و اهداف: رویکرد گسترده جهان در به­کارگیری فناوری آموزش از راه دور برای تعلیم و تربیت خود گواه این است که استفاده از این ابزار فوائد و مزایای منحصر به فردی را برای آموزش و یادگیری به همراه دارد. با این حال، استفاده از فناوری باید با دقت مورد نظارت قرار گیرد. فناوریهای آموزشی ابزارهای کارآمدی محسوب میشوند، اما به تنهایی و به خودی خود کار خارقالعاده‎ای انجام نمی‎دهند. در واقع این نحوه استفاده و به­کارگیری صحیح آنها توسط دستاندرکاران از جمله اساتید و دانشجویان است که به این ابزارها ارزش، کارایی و اثربخشی می‎دهد. از جمله شاخصههای اصلی ورود فناوری به آموزش خودآموزی بوده است؛ اما در جریان خودآموزی مهارتهای اساسیتری در فرد باید پایهگذاری و تقویت شود،  از جمله مهارتهای خودشناسی، خودسازماندهی، خودانگیزی برای مطالعه که در نهایت به خودتوسعهای منجر میگردد. استفاده مناسب از فناوریهای آموزشی مانند استفاده از سیستم مدیریت محتوا و امکانات آن­ها میتواند به طور بالقوه پشتیبان توسعه مراحل مختلف خودتوسعهای میباشد. استفاده از فناوریهای آموزشی برای رسیدن به خودتوسعهای با تلاشهای قابل توجهی از سوی معلمان و هزینههای زمانی همراه است. علاوه بر این، اساتید باید در این زمینه از دانش، مهارتهای فنی، استعداد و تجربه کافی برخوردار باشند. این تلاشها با بررسی اهداف، محتوا و همچنین انتخاب روشهای آموزشی مناسب تکمیل میشود. در نتیجه، در صورتی که اساتید قادر به انتخاب منابع اطلاعاتی مناسب، تجزیه و تحلیل و ترکیب دانشهای مختلف باشند، امکان دستیابی به یک نتیجه کیفی متفاوت وجود دارد. با وجود این، همواره هماهنگی میان عناصر مختلف فراهم نشده و در نتیجه کاستیهایی در این زمینه دیده میشود.هدف این مقاله بررسی تاثیر خودتوسعهای دانشجویان بر میزان پیشرفت تحصیلی آنها با به­کارگیری فناوری آموزش از راه دور توسط اساتید میباشد. روشها: این پژوهش به شیوه شـبهآزمایشـی (پیشآزمون- پسآزمون) در درس آمار انجام شد. جامعه آمـاری این پژوهش شامل ۶۶۴ نفر از دانشجویان رشتههای علوم اجتماعی (اقتصاد و مدیریت) دانشگاههای مجازی ایران و روسیه در سال تحصیلی ۲۰۱۵-۲۰۱۷ بودند که از بین آنها تعداد ۲۴۲ دانشجو( ۱۱۲ نفر از روسیه و ۱۳۶ نفر از ایران) بر اساس جدول مورگان انتخاب شدند. یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد بین میانگین نمرات پیشآزمون و پسآزمون در هر دو متغیر سطح خودتوسعهای و پیشرفت تحصیلی دانشجویان در هر دو کشور ایران و روسیه تفاوت معناداری وجود داشت. نتیجهگیری: به­کارگیری فناوریهای آموزشی توسط اساتید بر ارتقای پیشرفت تحصیلی و خودتوسعهای دانشجویان تاثیر محسوس دارد. استفاده هدفمند از فناوریها میتواند سودمندی آنها را بیش از پیش آشکار سازد. نتایج این پژوهش یادآور این مساله است که نگاهی جدید و متفاوت به فناوری و کاربردهای آن در ایجاد تحول و تجارب جدید در آموزش موثر است. در واقع، هدف از به­کارگیری فناوری در عصر امروز باید گسترش مهارتهای فردی و خودتوسعهای باشد، تا بتوان به غایت اصلی آموزش که تربیت فراگیرانی فعال و جستجوگر و آماده برای تحول است، نائل شد و بدینوسیله بتوانند راهحلهای خلاق، متفکرانه و اندیشمندانهای را برای مواجهه با مسائل زندگی در قرن حاضر، همچنین افزایش عملکرد تحصیلی خود، بیابند.

فناوری آموزش از راه دور, خود توسعه ای, ایران, روسیه