تقویت حس تعلق دانش آموزان به مدرسه با تاکید بر قابلیت های فضایی دبستانها
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه فناوری آموزش، دوره: 14، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JEIT-14-2_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 401
نویسندگان
گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
پیشینه و اهداف: «حس تعلق» در معماری در تعامل بین انسان و محیط در روانشناسی محیط و طراحی محیطی شکل گرفته است. با تعمیم مفهوم تعلق بر اساس فرهنگ دهخدا، یکی از وجوه حستعلق به معنای متعلق دانستن خود به مکان و اجتماعی است که هویت انسان با وجود آنها تعریف می گردد. در کودکان، حستعلق به خانواده و خانه به عنواننهادهای فطری وابستگی عاطفی و مکانی کودک، در نقطه اوج مفهوم دلبستگی قرار دارند. پس از آنکه کودکان در مدرسه حضور مییابند، خانواده و معلمین و همچنین مکان و کالبد مدرسه ما به ازای دومین نهاد اجتماعی و فیزیکی بایستی ادامه دهنده و تکمیل کننده حس تعلق اجتماعی و مکانی باشد. اهمیت مفهوم حستعلق برای دومین مکانی که دانشآموزان، زمان زیادی را در آن سپری میکنند بسیار است. مقاله حاضر ضمن بیان مفهوم حستعلق دانشآموزان دبستانی به مدرسه، به بیان و تحلیل قابلیتهای فضایی و پیشنهادهای مولفههای کالبدی مدارس در تقویت حستعلق میپردازد. هدف پژوهش تقرب به راهبردهایی کالبدی در جهت ارتقای مولفه های تقویت حس تعلق کودکان به مدارس خود می باشد. روشها: روش تحقیق، کیفی و روش جمعآوری دادهها اسنادی است. روش تحلیل دادهها، تحلیل محتوای تصاویر و تجربه از نزدیک برخی از نمونههای موردی است و روش نمونهگیری منوط به منطق در دسترسبودن نمونههاست. در مقایسه تطبیقی، فصل مشترک مدارس داخل و خارج در تکیه بر فضای باز است. یافتهها: وجه تمایز مدارس خارج از کشور، توجه به قابلیتهای فضا در به رسمیت شناختن حق جولان دانشآموزان، تقویت تعاملات اجتماعی آنان و راحتی و امنیت فیزیکی کودکان است. وجه تمایز مدارس داخل کشور، وجود فضای بسته چندمنظوره با سبقه مذهبی و فضای باز چندمنظوره با سبقه ورزشی تفریحی است. نتیجهگیری: ویژگی خاص تعلق اجتماعی دانشآموزان ایرانی به مدارس خود تحت تاثیر عامل سبقه فرهنگی-مذهبی مدارس است که خود زیرساختی برای یافتن محملهایی در تقویت روابط و تعاملات اجتماعی دانشآموزان با یکدیگر و با معلمان در خانواده دوم مدرسه است. به این ترتیب مشارکت بیشتر دانشآموزان از وجه اجتماعی عامل مهم و به نوعی تضمینی برای بالا بردن حس تعلق آنان به مدرسه تلقی می گردد و مدارس بایستی قابلیتهای کالبدی خود را در جهت اجتماعپذیری بیشتر دانشآموزان و معلمان به عنوان اعضای خانواده مدرسه فراهم سازند. همچنین با توجه به اهمیت نقش فضاهای باز مدارس، بایستی با باز-طراحی حیاطهای مدارس، ایجابات امن و راحت و جولان دانشآموزان را در آنها احیا نمود. پیشنهاد بر این است برای ارتقای مولفههای تقویت حس تعلق در مدارس کشور، مولفههای کالبدی همچون تعریف مناسبتر ورودی، دیوارهای وصل با محله، حیاط دبستان، راهروهای پویا، فضاهای چندمنظوره با کیفیت و کلاسها در مقام نظر، بازنگری شود و در مقام عمل، باز-طراحی صورت بگیرد.کلیدواژه ها
حس تعلق, دانش آموزان, کالبد دبستان, قابلیت های فضایی, مولفه های کالبدیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.