سمیه مکظوم - کارشناس ارشد بیوتکنولوژی میکروبی، دانشگاه تهران، ایران
محمد علی آموزگار - استاد میکروبیولوژی، دانشگاه تهران، ایران
سید محمدمهدی دستغیب - استادیار بیوتکنولوژی، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

مقدمه: ورود آلایندههای خطرناک صنایع نفت و گاز مانند سود مصرفشده به خاک و آب یک معضل زیستمحیطی است و تصفیه زیستی میتواند در این زمینه راهکار مناسبی باشد. با توجه به میزان بالای ترکیبات گوگردی در پساب سود مصرفشده، در این پژوهش جداسازی باکتریهای شیمیولیتوتروف نمکقلیادوست اکسیدکننده ترکیبات گوگردی از خاک تالاب میقان مورد توجه قرار گرفت. مواد و روشها: برای جداسازی باکتریهای نمکقلیادوست گوگردی از خاک تالاب میقان، از محیط کشت مخصوص شیمیولیتوتروفی استفاده شد که در آن تیوسولفات بهعنوان منبع انرژی و الکترون و سدیم کربنات/بیکربنات بهعنوان منبع کربن در نظر گرفته شد. برای تعیین اجباری یا اختیاری بودن رشد اتوتروفی جدایهها، از کشت روی محیط نوترینت آگار استفاده شد و سویههای منتخب با تعیین توالی ژن ۱۶S rRNA شناسایی شدند. بهینهسازی رشد و فعالیت سویه منتخب با نام EMA، در pHها و غلظتهای مختلف نمک با کمک روش پروتئینسنجی و تیتراسیون تیوسولفات انجام شد. نتایج: براساس آنالیز مولکولی، جدایهها نزدیکترین شباهت را به گونههای جنس Thioalkalivibrio نشان دادند. با توجه به نتایج به دست آمده، بهینه رشد باکتری و حذف تیوسولفات در pH ۱۰ و غلظت ۵درصد نمک (سدیمکلرید یا سدیمسولفات) حاصل شد. در غلظتهای بالاتر نمک، در حضور سدیمسولفات در مقایسه با سدیمکلرید، باکتری با سرعت بیشتری تیوسولفات را حذف کرد. بحث و نتیجهگیری: پتانسیل بالای حذف ترکیبات گوگردی از محیط توسط جدایههای شیمیولیتوتروف نمکقلیادوست در شرایط حاد، نشاندهنده قابلیت کاربرد این باکتریها برای تصفیه پساب سود مصرفشده است.

سود مصرفشده, بهینهسازی, تیمار زیستی, شیمیولیتوتروف, نمک قلیادوست گوگردی