بررسی روابط معنایی حب در قرآن کریم

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه تحقیقات قرآنی و حدیثی، دوره: 2، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_QUHS-2-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 395
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه سادات علوی

چکیده

یکی از واژگان پرکاربرد و کلیدی در ادبیات دینی، واژه حب است. اهمیت این مفهوم تاحدی است که مضامین دینی حاکی از آن است و دین، چیزی غیر از حب و بغض نیست. بنابراین، بررسی و تبیین این واژه از نگاه دین ضروری است. اصلی­ترین منبع در نزد مذاهب اسلامی قرآن کریم است، پس نوشتار حاضر برای حصول این مهم از آیات قرآن کریم استمداد گرفته است. هدف از پژوهش حاضر نشان­دادن به­دست­آوردن دید جامع و کامل­تر نسبت به عنصر محبت در اندیشه­ دینی است تا تلنگری باشد برای برخی افراد که بدانند هر واژه در قرآن چه کاربردهایی دارد. از آنجا که روابط میان واژگان سه نسبت همنشینی، تقابل و جانشینی است روابط معنایی حب در قرآن در این سه نسبت تبیین شده است. براساس رابطه­ همنشینی در عرصه حب الهی، متعلق حب خداوند در برخی موارد عبارتند از: محسنین، متقین، صابرین، مقسطین و ... . حب در عرصه­ حب انسانی در رابطه همنشینی متضمن معانی ذیل است: اراده و اختیار، شدت نیاز، ارزشمندبودن و وحدانیت در حب و ... . نخستین واژه­ای که با حب رابطه تقابل دارد واژه لایحب است. این واژه نیز مانند واژه حب در دو عرصه­ حب الهی و حب انسانی قابل بررسی است. با مراجعه به قرآن کریم می­توان دریافت که واژگانی چون مودت، خلت، شغف، ولی، اولیا و صدیق از لحاظ معنایی ارتباط نزدیکی با حب دارند و با آن رابطه جانشینی برقرار می­کنند. بنابراین، نوشتار حاضر در محدوده تفسیر و علوم قرآنی و به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه­ای گردآوری شده است.

کلیدواژه ها

قرآن کریم, معناشناسی حب, تقابل معنایی حب, واژههای همنشین حب, واژههای جانشین حب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.