نادره سعادتی - دانشگاه آزاد واحد خوراسگان
زهرا یوسفی - استادیار دانشگاه آزاد واحد خوراسگان
محسن گل پرور - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان

هدف: هدف از این مطالعه تعیین اثربخشی برنامه آموزش نظامدار فرزندپروری (استپ) کارآمد بر استرس والدگری، تنظیم هیجان و انعطافپذیری شناختی مادران نوجوان پسر بود. روش: روش پژوهش نیمه­آزمایشی با گروه گواه و طرح پیش­آزمون، پس­آزمون با پیگیری دو ماهه و جامعه آماری ۱۳۳ مادر دارای نوجوان پسر ۱۲ تا ۱۸ ساله مراجعه­کننده به مرکز مشاوره یارستان شهر اصفهان در سال ۱۳۹۸ بود. ابتدا مادران به پرسشنامه استرس والدگری آبیدین (۱۹۸۳) پاسخ دادند. ۸۷ مادر دارای استرس بالای والدگری تشخیص داده شدند. از بین آنها ۴۰ مادر که واجد ملاکهای ورود بودند بهصورت تصادفی در گروه آزمایش و گواه (در هر گروه ۲۰ نفر) جایگزین شدند و پرسشنامههای استرس والدگری آبیدین (۱۹۹۰)، دشواری نظم ­دهی هیجانی گارنفسکی (۲۰۰۱) و انعطافپذیری شناختی دنیس و وندروال (۲۰۱۰) را در سه مرحله تکمیل کردند. آموزش نظامدار فرزندپروری کارآمد بر استرس والدگری آدلر-درایکورس (۲۰۰۴) به گروه آزمایش در هشت جلسه ۹۰ دقیقهای یکبار در هفته ارائه و دادهها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط با اندازهگیری مکرر تحلیل شد. یافتهها: نتایج حاکی از تاثیر برنامه آموزش والدین بر استرس والدگری (۸۷/۹ =F، ۰۰۳/۰=P)، تنظیم هیجانی (۳۹/۹ =F، ۰۰۴/۰=P) و انعطافپذیری شناختی (۶۸/۹ =F، ۰۰۴/۰=P) در مرحله پسآزمون و پایداری این تاثیر در مرحله پیگیری بود. نتیجهگیری: از آنجایی­ که آموزش این برنامه با اصلاح روابط مادران با پسران نوجوان­شان، استرس والدگری را کاهش و تنظیم هیجانی و انعطافپذیری شناختی آن­ها را ارتقا می­ دهد، بنابراین برای پیشگیری و یا رفع تعارض بین والدین و پسران نوجوان میتوان از آن استفاده کرد.

استرس والدگری, انعطافپذیری شناختی, تنظیم هیجان, فرزندپروری کارآمد, مادران