بررسی جایگاه و کارکرد تقابلی دو واژهی «شهر» و «روستا» در ادبیات کلاسیک فارسی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های بین رشته ای ادبی، دوره: 2، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_LIR-2-4_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 178
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فرهاد محمدی

استادیار گروه زبان و ادبیات کردی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

بازتاب دو واژهی «شهر» و «روستا» در ادبیات کلاسیک فارسی نشان میدهد که از نظر کارکردی و ارزشی رابطهی تقابلی بین آنها وجود دارد. تصویرسازیهای شاعران، رمزپردازیهای عارفان و مفاهیمی که در متون ادبی گذشته با شهر و روستا بیان شده است، همگی بر نگاه ارزشگذارانهی متفاوت نسبت به آن دو دلالت میکند. در این نگاه تقابلی، روستا در قطب منفی قرار گرفته که تمام صفات مربوط به این قطب، بدان نسبت داده شده است؛ در مقابل، شهر متعلق به قطب مثبت است که برای بیان مفاهیم و مضامین پسندیده به کار رفته است. در این نوشتار که موضوع آن ماهیت بینرشتهای دارد و به ادبیات و جامعهشناسی مربوط میشود، به روش تحلیلی ـ توضیحی مفاهیم مربوط به دو واژهی «شهر» و «روستا» در آثار ادبی واکاوی میشود تا مشخص گردد که شاعران و نویسندگان گذشته در رابطه با مسالهی نگاه متفاوت به شهر و روستا چه معیارها و ملاکهایی را در نظر داشتهاند. دستاورد پژوهش بر این قضیه دلالت دارد که منشا و علت اصلی نگاه متفاوت به شهر و روستا در ادبیات گذشته، توجه به تاثیر محیط بر ذهن انسان بوده که مولانا بیش از دیگران بدان پرداخته است. نقش و تاثیر عینی زمینههای فرهنگی و اجتماعی نیز در تصویرسازیها و رمزپردازیهایی که با شهر و روستا صورت گرفته، بهوضوح قابل مشاهده است.

کلیدواژه ها

شهر, روستا, ادبیات کلاسیک فارسی, رابطهی تقابلی, زمینههای اجتماعی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.