ریختشناسی معماری معنامحور با استفاده از روش چیدمان فضا (مطالعه موردی: مسجد حکیم اصفهان)
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه نگرش های نو در جغرافیای انسانی، دوره: 13، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_GEOIAU-13-3_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 435
نویسندگان
دانشجوی دکتری تخصصی معماری، ، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
استادیار گروه معماری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
استادیار گروه معماری، واحد رامسر، دانشگاه آزاد اسلامی، رامسر، ایران
چکیده
برخی از نظریهپردازان بر این اصل اعتقاد دارند که با طراحی محیط کالبدی، معنا به وجود میآید. لذا معنا از دو حیث قابل بررسی است: بعد ذهنی و عینی یا فیزیکی. هدف از پژوهش تبیین معنا در معماری بناهای شاخص مذهبی دوره صفویه اصفهان، با استفاده از تحلیل ویژگیهای فیزیکی فضای معماری آنهاست. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که کدام یک از فضاهای مسجد از بعد فیزیکی و کالبدی معنادهی بیشتری دارد و دلیل معناداری فضاهای مسجد چیست؟ به همین منظور از میان ادوار تاریخی، دوره صفویه و از میان بناهای مذهبی، مسجد حکیم اصفهان به عنوان نمونه موردی انتخاب شد. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی میباشد. روش تحلیل آن نیز با استفاده از نرمافزار دپس مپ و آنالیز مولفههای ریختشناسی معماری نظیر: همپیوندی، نفوذپذیری، گوناگونی، خوانایی، وحدت فضایی و عمق فضا در فضاهای مختلف مسجد حکیم است. پس از آنالیز نقشهها توسط نرمافزار دپس مپ و مشاهده رفتارهای حرکتی انسانی، این نتیجه حاصل گشت که حیاط علاوه بر داشتن شفافیت و تداوم دید بصری، دارای میزان بالاتری از هم پیوندی، نفوذپذیری و وحدت فضایی میباشد. همچنین از حیث گوناگونی شبستان با تلفیق فضاهای باز، نیمه باز و بسته، نسبت به سایر فضاهای مسجد از میزان گوناگونی بیشتری برخوردار است و علاوه بر آن دارای بیشترین میزان قابلیت انتخاب بوده است. مشاهده میدانی رفتار حرکتی و بصری بازدیدکنندگان مسجد نیز تاییدی بر این مدعاست. از دستاوردهای این پژوهش میتوان در طراحی مساجد امروزی با توجه به الزامات و نیازهای جدید نیز بهره جست.کلیدواژه ها
ریخت شناسی, معماری معنامحور, چیدمان فضا, مسجد حکیم, اصفهاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.