مقایسه حق رجوع و حق فسخ در فقه امامیه و حقوق موضوعه

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دومین کنفرانس بین المللی فقه، حقوق و پژوهش های دینی
  • کد COI اختصاصی: ICCA02_052
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 3347
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه حاتمیان

کارشناس ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ایلام،

مراد مقصودی

دکترای حقوق خصوصی، استادیار، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ایلام.

چکیده

هدف از این مقاله، مقایسه حق رجوع و حق فسخ در فقه امامیه و حقوق موضوعه بوده است. بررسی نشان می دهد که هم در قانون ایران و هم در فقه حق رجوع و حق فسخ پذیرفته شده و این اصل شامل اسقاط خیارات در ضمن عقد نیز می گردد. نتایج نشان می دهد که فسخ اختیاری است که به موجب قانون و یا قرارداد به طرفین یا هر دو یا شخص ثالثی جهت برهم زدن عقد و بازگشت آن به حالت اولیه داده می شود در حالیک هرجوع به معنای بازگشت و استرداد عین قرار داد، بیع، مال، عقد است. در خصوص تفاوت فسخ و رجوع باید اذعان نمود که فسخ در معاملات مخصوص عقود لازم است و حق است و لذا قابل نقل و انتقال و توارث و اسقاط است و تلف در آن مانع فسخ نیست و بر خلاف آن می توان تراضی کرد لیکن رجوع مخصوص عده ای از ایقاعات و عقود مبتنی بر احسان و بخشش مثل هبه و وصیت تملیکی است رجوع در معاملات حکم است و قائم به شخص است و لذا غیر قابل انتقال و توارث و اسقاط است و تلف در آن مانع رجوع است و بر خلاف آن نمی توان در معاملات تراضی کرد مگر در موارد خاص. هر چند فسخ و رجوع هر دو در نهایت موجب انحلال عمل حقوقی می شوند اما ذاتا و ماهیت دو سبب مختلف هستند که صرفا در برخی آثار آن هم به خاطر همگونی مسبب شباهت دارند و همگونی و تشابه آثار را نمی توان حمل بر یگانگی ماهیت موثر کرد، چنان که در موضوع بحث علی رغم تشابه آثار فسخ و رجوع در برخی موارد، خود «حق فسخ» و «جواز رجوع» هم ماهیتا دوگانه اند و هم در کار کرد، هم نوعادو سبب متفاوتند و هم این که دارای مبانی گوناگونی در فلسفه وجودی هستند .

کلیدواژه ها

حق، حق فسخ، حق رجوع، تفاوت فسخ و رجوع، اسباب انحلال قراردادها

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.