مرضیه فیضی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده هنر، گروه طراحی پارچه و لباس، دانشگاه علم و هنر یزد، ایران

در آغاز شکل گیری اجتماعات بشری و در جامعه های اولیه، پوشاک جنبه و نقش حفاظتی داشته و برای مصون نگه داشتن بدنانسان ها در برابر عامل های طبیعی و اقلیمی و آب و هوایی به کار می رفته است. بعدها با توسعه ی فعالیت های اجتماعی وفرهنگی در جامعه ها و شکل گیری عقاید دینی- مذهبی در ذهنیت مردم، پوشاک و نوع رنگ و جنس و شکل و سبک دوخت، زمینه و نقش فرهنگی یافت و کارکرد اجتماعی و فرهنگی و نمادین آن برجسته شد. در میان انواع مختلف پوشاک، یکی ازجنبه های مهم پوشش در ایران، پوشش سر است. در طول تاریخ کلاه ها و تاج ها چه برای جایگاه سیاسی و اجتماعی فرد یابرای مد و استایل، به عنوان یک نماد، کاربرد داشته است. قدرت یک پوشش سر خوب به قدری بود که برخی از آن ها تنها بهیک فرد مشهور مربوط می شدند. هدف از پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی سیر تحول شکل تاج و کلاه مردان در ایران باستان وایران اسلامی می باشد. نتایج نشان می دهد که کلاه و تاج نزد مردان ایران باستان، گذشته از پوشاندن سروصورت در مقابلسرما و گرما، جنبه ی آرایشی و نمایشی نیز داشته؛ و هر فردی متناسب با جایگاه و مقام خود، پوشش سر مخصوصی را استفادهمی کرد. بسیاری از سبک کلاه ها و بخصوص تاج های دور هی ایران باستان، با تغییراتی در اسلوب آن، در ایران اسلامی نیزمورداستفاده مردان قرار گرفت و همچنین در دوره ی اسلامی، عمامه به پوشش دور کلاه اضافه شد. مطالعه و پژوهش حاضر براساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی می باشد. برای تامین این منظور، داده ها و اطلاعات موردنیاز از میان منابع تاریخی و پژوهش های صورت گرفته قبلی استخراج گردیده تا موردبررسی قرار گیرند.

پوشش سر، مردان، ایران باستان، ایران اسلامی