سیدمهدی حسینی - دکترای تخصصی روانشناسی،استادیار گروه روانشناسی موسسه آموزش عالی فاطمی(س)، شیراز، شیراز، ایران.
مریم زارعیان جهرمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، موسسه آموزش عالی فاطمیه (س)، شیراز، شیراز، ایران

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان متوسطه دورهی اول بر اساسخودکارآمدی و تفکر ارجاعی انجام گرفت. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی و همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان متوسطه دوره اول شهر شیراز بودند که در سال تحصیلی ۱۳۹۹ - ۱۴۰۰ مشغول به تحصیل بودند که از میان آنها بر اساس جدول مورگان و با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس ، تعداد ۲۰۰ نفر از دانش آموزان انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه ی پیشرفت تحصیلی فام و تیلور (۱۹۹۴)، پرسشنامه ی خودکارآمدی تحصیلی مورگان – جینکز (۱۹۹۹) و پرسشنامهی تفکرارجاعی اهرینگ و همکاران (۲۰۱۰) استفاده شد. داده های پژوهش نیز با استفاده از روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و روش رگرسیون چند متغیره و با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین پیشرفت تحصیلی و خودکارآمدی رابطه ی معنادار مثبت، وجود دارد و نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که عامل استعداد (Beta=۰/۵۴۸)، بافت (Beta=۰/۴۳۶) و کوشش (Beta=۰/۱۵۸) پیش بینی کننده پیشرفت تحصیلی هستند. همچنین بین پیشرفت تحصیلی و تفکر ارجاعی رابطه ی معنادار مثبت، وجود دارد. و تنها عامل ویژگیهای اصلی تفکر ارجاعی((Beta=۰/۶۰۹ به صورت معناداری قادر به پیش بینی پیشرفت تحصیلی است. به طور کلی نتایج پژوهش حاضر نشان داد که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از راه های مختلف و با معیارهای متفاوت پیش بینی میشود. خودکارآمدی دانش آموزان تاثیرات مستقیم و نیرومندی بر پیشرفت تحصیلی دارد.و تفکر ارجاعی نیز با تاثیر بر حیطه شناختی دانش آموزان میتواند بر شیوه تفکر آنها تاثیر بگذارد .با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش میتوان در مشاوره های تحصیلی مدارس و سایر مراکز مشاوره از آن استفاده کرد.

پیشرفت تحصیلی، خودکارآمدی، تفکر ارجاعی، دانش آموزان