مهدی زارع - دانشگاه صنعتی شاهرود، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک
علی مرادزاده - دانشگاه تهران، دانشکده مهندسی معدن
ابوالقاسم کامکار روحانی - دانشگاه صنعتی شاهرود، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک
فرامرز دولتی اردجانی - دانشگاه تهران، دانشکده مهندسی معدن

از اصلی­ترین مشکلات در ارتباط با باطله­های معدنی، بحث تشکیل پساب­های معدنی بهصورت اسیدی تا قلیایی و انتقال فلزات سمی در مناطق پایین دست است. بنابراین ارزیابی پتانسیل آلودگی این نوع باطله­ها امری پر واضح است. پژوهش حاضر با هدف پایش غلظت فلزات سنگین و ارزیابی پتانسیل تولید یا خنثی­سازی آلودگی در باطله­های سرب و روی تیپ سولفیدی با میزبان کربناتی در معدن انگوران است. در این راستا، تعداد ۴۷ نمونه از بخش­های مختلف سطح دمپ باطله برداشت و غلظت عناصر S، Ca و Mg و همچنین فلزات سنگین مانند As، Cd، Cr، Cu، Ni، Pb و Zn بهوسیله روش ICP-MS تجزیه شد. از شاخص آلودگی به­منظور پهنهندی ریسک آلودگی کل فلزات سنگین استفاده شد و سپس از روش استاتیکی اسید- باز اصلاح شده برای ارزیابی پتانسیل آلودگی استفاده و نتایج با روش کریجینگ مدل­سازی شد. با توجه به مقادیر کم سولفور کل (کمتر از ۱%)، تمام نمونه­ها پتانسیل خنثی­سازی خالص بالایی با دامنه بین ۹۹۰-۴۹ کیلوگرم کربنات کلسیم بر تن از خود نشان دادند. به­منظور تعیین منشا خنثی­سازی و تفسیر بهتر نتایج استاتیکی از رویکرد کانی­شناسی (مجموع غلظت Mg+Ca) استفاده شد. نتایج رویکرد کانی­شناسی با یک همبستگی بالا (۹۹/۰R=)با رویکرد آزمایشگاهی، کانی کلسیت را بهعنوان منبع اصلی خنثی ­ساز  معرفی کرد همنظور اعتبارسنجی نتایج، تجزیه XRD روی ۴ نمونه انجام و حضور کانی کلسیت بهعنوان فراوانترین و بارزترین منبع خنثی­سازی تایید شد.

Pollution potential, Waste dump, Acid mine drainage, Sulfide-carbonate, Static, پتانسیل آلودگی, دمپ باطله, زهاب اسیدی, باطله سولفیدی  با میزبان کربناته, آزمایش استاتیکی