ارزیابی فرونشست زمین بهکمک تلفیق روش تداخلسنجی راداری و اندازهگیریهای میدانی و بررسی دلایل و اثرات آن بر شهر مشهد

مشهد دومین کلان شهر ایران است. بهدلیل برداشت بیش از حد از منابع آبهای زیرزمینی، عوارض فرونشست بهصورت شکاف زمین و ترک در دیوار سازههای مسکونی در حریم شمالی شهر مشهد مشاهده شده است. هدف از این پژوهش پایش دقیق نرخ فرونشست سالانه بهکمک تمامی دادههای موجود و علتیابی این پدیده با توجه بهویژگیهای زمینشناختی و هیدروژئولوژیکی منطقه است. ابتدا بهکمک روش ترازیابی دقیق که قدیمیترین دادهها را از فرونشست زمین در اختیار قرار میدهد، سابقه فرونشست بررسی شده است. سپس پردازش تداخلسنجی راداری برای کل دشت مشهد بهکمک ۲۳ تصویر ماهواره ENVISAT انجام گرفته است. نتایج نشان میدهد که دو کاسه فرونشستی یکی از شمالغرب و دیگری از جنوبشرق وارد حریم شهر مشهد شده است و در دشت مشهد در سال ۲۰۱۰ محدودهای بهوسعت km۲ ۷/۱۳ با میزان بیش از cm/year۲۰ در حال فرونشست بوده است. بررسی مقاطع زمینشناسی که بهصورت طولی و عرضی دشت را قطع کردهاند، نشان میدهد، بیشترین میزان فرونشست در مناطق با افت شدید سطح آب زیرزمینی، بافت خاک تناوب ریزدانه و درشتدانه و ضخامت زیاد آبرفت ایجاد شده است. هسته مرکزی شهر مشهد نیز از نظر زمینشناسی بسیار مستعد فرونشست است و پیشبینی میشود در صورت کاهش ورودی پساب به آبخوان شهری در آینده فرونشست چشمگیری در این مناطق ایجاد شود.  

کلیدواژه ها:

Land subsidence ، Interferometric Synthetic Aperture Radar (InSAR) ، Groundwater decline ، Leveling ، Mashhad City. ، فرونشست زمین ، تداخلسنجی راداری ، ترازیابی دقیق ، آب زیرزمینی ، شهر مشهد