سمیه ملایی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه، گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دان
مهدی مقیمی - استادیار گروه مهندسی معماری، دانشکده مهندسی، دانشگاه زنجان

در اینجا به معرفی سازه های بازشو و جمع شونده به طور خاص چلیک هایی که از واحدهایی با اعضای قیچیسان تشکیل می -یابد، پرداخته شده است. در ابتدا، مقدمه ای بر معرفی این نوع سازه ها آورده شده است و در ادامه، یک مدل چلیک تاشوی قیچی - سان جهت استفاده به عنوان سرپناه اضطراری پس از زلزله معرفی شدهاست. فونداسیون های پیش ساخته و قابل حمل، جزئیات اتصالات و گره ها، پوشانه ها، باطریهای خورشیدی جهت تأمین انرژی در مناطق دوردست و همچنین مکانیزم های مورد استفاده در باز و بسته کردن این سازه ها، از پارامترهای مهم چنین طرحی میباشد. سعی بر آن است که گزینه هایی حدالمقدور ساده، ارزان و قابل حمل جهت فراهم کردن ویژگیهای مذکور پیشنهاد گردد. یک مدل اجزای محدود از چلیک تاشوی موردنظر مو رد تحلیل وطراحی به روش تنش مجاز قرار گرفته شده و مطالعه رفتار آن در برابر پس لرزه های احتمالی بعد از زلزله با بررسی سطوح عملکرد انجام یافته است. بر اساس نتایج حاصل، رفتار چلیک تاشو تحت بارهای لرزهای بیشتر در محدوده خطی بوده و از لحاظ سطوح عملکرد سازهای، در راستای عرضی و طولی رفتار چلیک در محدوده قابلیت استفاده بیوقفه قرار دارد . در راستای قائم، سطح عملکرد بیشتر به محدوده ایمنی جانی نزدیکتر است. بنابراین، از نظر سطوح عملکردی سازه در طیف طرح آئین نامه ایران رفتار قابل اعتمادی دارد. نصب و برچینش سازه های تاشوی معرفی شده در اینجا، نسبت به سازه های متدوالی که در کشور ما به عنوان سرپناه اضطراری پس از سانحه به کار میرود مشکل تر میباشد اما با توجه به امکان استفاده طولانی مدت، به کارگیری دوباره و چند باره سازه و همچنین مقاومت سازه در برابر عوامل جوی نظیر باد و باران و پس لرزه های احتمالی بعد از سانحه، میتوان گفت که حمل این نوع سازه ها و هیأت همراه شامل کارگر ماهر، به محل حادثه از طریق هوایی و یا زمینی امری قابل توجیه است

سرپناه اضطراری، سازه قیچی سان تاشو، چلیک، رفتار لرزه ای