اکبر صفرزاد - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه محقق اردبیلی
سید علی اکبر صالحی نیشابوری - استاد سازههای هیدرولیکی، پژوهشکده مهندسی آب، دانشگاه تربیت مدرس

در این مقاله الگوی جریان در امتداد لایه اختلاطی محاط بر یک ناحیه چرخشی، با استفاده از روش سرعتسنجی تصویری ذرات سطحی (SPIV) در موقعیتهای مختلف اندازهگیری شده است. همچنین از تکنیک تزریق ماده رنگی اورانین در مجاورت نورUV برای آشکارسازی ساختارهای مکانی گردابههای آشفتگی در طول لایه اختلاطی استفاده شده است. نتایج اندازهگیریهای صورت گرفته نشان میدهد که محدوده وقوع حداکثر مقدار انرژی جنبشی آشفتگی و همچنین تنشهای رینولدز منطبق بر محدوده وقوع تغییر در رفتار لایه اختلاطی میباشد. بلافاصله در پاییندست مانع و در امتداد لایه اختلاطی، توزیع طیفی انرژی آشفتگی ضمن همخوانی مناسب با توزیع ۳/۵- کولموگروف، موید سه بعدی بودن جریان است. با حرکت به سمت پاییندست، توزیع طیفی انرژی آشفتگی در محدوده فرکانسهای پائین، با شیب ۳- تنزل مییابد که مشخصه اصلی ساختارهای آشفتگی دو بعدی سطحی میباشد. در محدوده باز اتصال مجدد و در انتهای لایه اختلاطی، مجددا شیب ۳/۵- مشخصه غالب توزیع فرکانسی انرژی جنبشی آشفتگی است که در این حالت، سه بعدی بودن جریان ناشی از نقش تنش برشی بستر و غلبه آن بر ساختارهای دوبعدی آشفتگی میباشد. وجود دو ناحیه چرخشی غیر همسو در پاییندست مانع، باعث تغییر در رفتار چرخشی گردابههای لحظهای داخل لایه اختلاطی شده و همین پدیده علاوه بر تغییر در مشخصات لحظهای، ساختار مکانی لایه اختلاطی را نیز تغییر میدهد.

لایه اختلاطی, SPIV, طیف انرژی آشفتگی, شیب انرژی, اورانین