عباس اسماعیلی ساری - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه
قاسم ذوالفقاری - کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی-محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علو
سیدمحمود قاسمپور - مربی گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه ت
سیدشجاع الدین شائق - استادیار گروه پروتز، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه شاهد

آمالگام به عنوان یک ماده ترمیمی بیش از 150 سال مورد استفاده قرار گرفته است. جیوه تشکیل دهنده 50 درصد آمالگام بوده وتنها فلز مایع در دمای اتاق می باشد. همین خاصیت کلیدی دلیل کاربرد موفق آن به عنوان ماده پرکردنی می باشد. اندازه گیری جیوه در بافت های بیولوژیکی غیر مخرب در برخی از مطالعات انجام شده است. دندانپزشکان گروهی از افرادی هستند که به طور بالقوه در معرض جیوه معدنی می باشند و مواجهه آن ها با جیوه از طریق جابجایی آمالگام حاوی جیوه صورت می گیرد. هدف از این مطالعه ارزیابی مواجهه دندانپزشکان ایرانی به جیوه در شهر تهران می باشد. این پروژه که بین اردیبهشت 1384و اردیبهشت 1385 صورت پذیرفت، شامل 100 دندانپزشک (به طور تصادفی) و 35 فرد به عنوان گروه شاهد در همه مناطق تهران (شمال، جنوب، شرق و غرب) بود. از هر دندانپزشک یک نمونه ناخن گرفته شد و اطلاعات مربوطه به صورت پرسشنامه جمع آوری گردید. نمونه ها توسط Advanced MercuryAnalyzer LECOs 254, standard method D-6722 آنالیز شدند. غلظت های جیوه در ناخن دندانپزشکان ترمیمی بین ppm 0/14 تا ppm 27/27 ، در گروه شاهد بین 0 تا ppm 1/7 و در دندانپزشکان ارتودنسی بین ppm 0/15 تا ppm 14/53 قرار داشت. در این مطالعه همچنین اثرات سن، جنس، سابقه شغلی، تخصص و تعداد دندان های آمالگامی روی مقادیر جیوه در بین دندانپزشکان بررسی شد. نتایج نشان داد که متغیر سن اثر معنی داری بر روی میزان جیوه ناخن داشت اما متغیر های جنس، سابقه شغلی، تخصص و تعداد دندان های آمالگامی اثر معنی داری بر روی میزان جیوه نداشتند. آنالیز آماری نشان داد که مقدار جیوه به طور معنی داری در دندانپزشکان بالاتر از گروه شاهد بود. مقادیر جیوه بالا در برخی دندانپزشکان، به نظر می رسد در نتیجه تماس بالقوه از طریق آماده سازی آمالگام، ریخت و پاش جیوه و بقایای آمالگام در کف اتاق محل کار باشد. بهبود مسائل بهداشتی جیوه و کنترل منظم هوای محل کار جهت جلوگیری از مواجهه با جیوه در کلینیک های دندانپزشکی باید صورت گیرد.

جیوه، آمالگام، ناخن، دندانپزشکان ایرانی