رعنا دلکش طالشمکائیل - دانشجوی دکتری، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
محمدحسن فتحی نسری - استاد،گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
همایون فرهنگ فر - استاد،گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
محسن مجتهدی - استادیار،گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

هدف از این پژوهش بررسی اثر بنتونیت، کائولن و کربن فعال بر جذب مس، آهن و منگنز به روشهای برونتنی و درونتنی در بره بلوچی بود. در آزمایش برونتنی، اثر جاذب بر جذب مواد معدنی در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل با محلولهای استاندارد مس، آهن و منگنز با غلظتهای به ترتیب هفت، ۲۰ و ۳۰ میلیگرم بر لیتر، چهار سطح جاذبها (بدون جاذب، ۱۰، ۲۰ و ۴۰ گرمدرلیتر) و PHسه  ۵/۵، ۶/۴و ۷/۵ و به مدت ۶۰ دقیقه انکوباسیون بررسی شدند. در آزمایش درونتنی، اثر افزودن بنتونیت، کائولن و کربن فعال در سطوح صفر (شاهد)، ۱۰ و ۲۰ گرمدرکیلوگرم به خوراک با استفاده از ۳۶ راس بره پرواری در سن ۷-۶ ماهگی، به مدت ۹۰روز در قالب طرح کاملا تصادفی بررسی شد. مصرف خوراک، افزایش وزن و غلظت مس، آهن و منگنز خون و پشم در روزهای صفر، ۴۵ و ۹۰ آزمایش اندازهگیری شد. در آزمایش برونتنی، کربن فعال بیشترین و کائولن کمترین جذب عناصر معدنی را با افزایش جاذب و pH داشتند (p<۰/۰۵). در آزمایش درون تنی اثر تیمارها بر مصرف خوراک، وزن بدن، افزایش وزن، ضریب تبدیل خوراک و مقدار آهن پشم و خون معنی دار نبود. مقدار مس و منگنز خون و پشم در بره های تغذیه شده با جاذب کمتر از تیمار شاهد بوئ (p<۰/۰۵). بهطورکلی، استفاده از جاذبها بهخصوص کربن فعال در غلظت پایین باعث جذب کمتر مواد معدنی میشود. همچنین، از روش آزمایشگاهی میتوان برای انتخاب جاذب بدون انجام آزمایشهای حیوانی استفاده کرد.

افزودنیهای خوراک, پشم, جذب, ریزمغذی: زیستفراهمی