تخمین ضریب جذب معادله فیلیپ به دو روش با استفاده از نفوذسنج دیسک

     تعیین خصوصیات هیدرولیکی خاک غیراشباع، در تشخیص و فهم بسیاری از فرآیندها بسیار مهم می­باشد.ازآن جمله می­توان به نفوذ رواناب، بارندگی، انتقال املاح، آلودگی­ها و مواد غذایی در خاک و جذب املاح توسط ریشه گیاه اشاره نمود. به تازگی دستگاه نفوذسنج دیسک به عنوان یکی از رایج­ترین ابزار اندازه­گیری صحرایی خصوصیات هیدرولیکی سطحی خاک غیراشباع شناخته شده است. در این تحقیق،  به منظور بررسی رابطه بین منحنی جذب و هدایت هیدرولیکی غیر اشباع  خاک آزمایش­های صحرایی در شش تکرار به فواصل یک متر از همدیگر در سه ناحیه (ناحیه اول با بافت سیلتی لوم و ناحیه دوم و سوم با بافت لوم) انجام گرفت. در کلیه تکرارها، سرعت­های نفوذ پایدار در سطح خاک درپنج مکش متوالی ۱۵، ۱۰، ۶، ۳ و صفر سانتی­متر اندازه­گیری شد. سپس جهت تخمین ضریب جذب در همان مکش­ها، از روش مشتق­گیری (تحلیل ناپایدار) و تحلیل پایدار، استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که منحنی جذب(S(h))، همانند منحنی هدایت هیدرولیکی غیراشباع)(k(h)، از یک تابع نمایی تبعیت نموده و این فاکتور با مکش رابطه­ی عکس دارد به طوری که با افزایش فشار (کاهش مکش)، میزان جذب افزایش می­یابد. همچنین مشاهده شدکه روش تحلیل ناپایدار مقادیر جذب را در تمامی مکش­ها بیشتر از روش تحلیل پایدار تخمین می­زند و این تفاوت­ها در مکش­های ۳- و صفر سانتی­متر معنی­دار است. نتایج این تحقیق بیانگر رابطه­ی عکس فاکتور جذب خاک با پارامتر α و رابطه­ی عکس پارامتر α با درجه استحکام و پایداری ساختمان خاک می­باشد. هم چنین مشاهده شد که حساسیت فاکتور جذب به ساختمان خاک بیشتر از هدایت هیدرولیکی می­باشد. 

کلیدواژه ها:

نفوذسنج دیسک ، هدایت هیدرولیکی غیراشباع ، ضریب جذب ، معادله فیلیپ ، پارامتر α