علی میثاقی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
کامران داوری - دانشگاه فردوسی مشهد
بیژن قهرمان - دانشگاه فردوسی مشهد
سیدمجید هاشمی نیا - دانشگاه فردوسی مشهد.

در مدیریت جامع منابع آب در سطح حوضه آبریز، اندرکنش اجزای درونی هر سیستم و نیز اندرکنش سیستم­های مختلف با یکدیگر باید به طور فراگیر در نظر گرفته شوند. تحقیق حاضر در حوضه آبریز نیشابور و با تاکید بر حل مساله روند افت سالیانه تراز آبخوان در این دشت انجام گرفته است. به منظور کنترل تراز آبخوان، گام­های مدل­سازی توسعه داده شدند و ریشه­های مساله در فرآیند شکل­گیری نمودار ذخیره- جریان مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از نرم افزار Vensim اثر هر یک از متغیرها، روی مساله شبیه­سازی شده و اعتبار مدل به روش­های مختلفی چون تحلیل حساسیت، آزمون­های آماری و غیره مورد سنجش قرار گرفت. نتایج آزمون­ها نشان داد که مدل تطابق خوبی با واقعیت داشته و رفتار مدل مطابق با رفتار سیستم در واقعیت است. به طوری که بر اساس آزمون­های آماری انجام شده بین مقادیر مشاهده­ای و مقادیر برآورد شده افت و خیز سطح آبخوان توسط مدل، میزان ضریب تعیین برابر ۸/۰ و میزان ریشه میانگین مربعات خطا برابر ۲۱/۰ گردید. همچنین آزمون­های مختلف دیگری انجام گردید که نتایج آن­ها، صحه­ای بر تایید مدل شبیه­سازی شده می­باشند. در نهایت سیاست­هایی مبتنی بر سناریوهای پیشنهادی توسط مدل اجرا شد. 

کلید واژه ها: توسعه پایدار, پویایی سیستم, Vensim, مدیریت منابع آب, مدل­سازی, حوضه آبریز