جواد صالحی - هیات علمی

ایجاد و مدیریت مناطق حفاظتشده در دریاهای آزاد، یکی از اهداف سازمان ملل متحد در موافقتنامه اجرایی جدید و الحاقی سوم به کنوانسیون حقوق دریاها است که در سالهای اخیر بحث آن داغ شده است. از این حیث، بررسی ابعاد ایجاد و مدیریت مناطق حفاظت شده در دریاهای آزاد واجد اهمیت و از اهداف و موضوع این نوشتار است. روش تحقیق در این نوشتار از نوع توصیفی-تحلیلی و متکی به مقررات کنوانسیون حقوق دریاها و کنوانسیون تنوع زیستی است. پرسش اصلی پژوهش این است که چالشهای پیشروی سازمان ملل متحد در ایجاد و مدیریت مناطق حفاظت شده در دریاهای آزاد چیست؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که تحقق این هدف مستلزم پیشبینی سازکارهای اجرایی موثر و الزام تمام دولتها و سازمان بینالمللی دریانوردی، سازمانهای مدیریت شیلات منطقهای و مقام بینالمللی دریاها به شناسایی، اجرا و تبعیت از محدودیتهای حاکم بر مناطق حفاظت شده در دریاهای آزاد است. لیکن الزام و هماهنگی میان بخشهای مختلف حقوق بینالملل دریاها واجد چالشهایی است که ریشه در سازکارهای پراکنده، متفاوت و ناهماهنگ دارند. برقراری اجماع و توازن میان ظرفیتهای پیشرو و پوشش آن در دریاهای آزاد نیازمند اراده جدی و وفاق عمومی است که در حال حاضر مفقود میباشد.

مناطق حفاظتشده دریایی, دریاهای آزاد, کنوانسیون حقوق دریاها, کنوانسیون تنوعزیستی, سازمان ملل متحد