آثار شوکهای قیمت جهانی نفت با در نظر گرفتن اثرات سرریز تجارت: مطالعه موردی کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت

شوکهای قیمت نفت، آثار مستقیم و غیرمستقیم متفاوتی بر اقتصاد کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت بر جای میگذارند. در بیشتر مطالعات پیشین، آثار شوکهای نفتی بر اقتصاد هر گروه به طور مجزا بررسی و در نتیجه به تاثیر بین المللی شوکها با توجه به ارتباطات تجاری بین کشورها توجه نشده است. در این پژوهش، آثار مستقیم و غیرمستقیم (سرریز) شوکهای نفتی در هر دو گروه کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت شامل ۳۰ کشور صادرکننده و واردکننده نفت که ۷۳ درصد اقتصاد جهان را در اختیار دارند با توجه به روابط تجاریشان و از طریق یک مدل سیستمی پویا برآورد میشود. به منظور برآورد واکنشهای اقتصاد کشورها به شوکهای قیمت نفت در طول زمان از یک مدل خودرگرسیون برداری پانلی  استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد تجارت بینالمللی بین کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت توانسته شدت اثرگذاری شوکهای نفتی بر رشد اقتصادی هر دو گروه صادرکننده و واردکننده نفت را تعدیل کند؛ به این معنی که با لحاظ نقش تجارت، اثر افزایش رشد اقتصادی در مورد کشورهای صادرکننده نفت به دنبال شوکهای مثبت قیمت نفت، کاهش یافته و سریعتر نیز ناپدید میشود. در مورد کشورهای واردکننده نفت نیز به دلیل رابطه قوی این کشورها با کشورهای توسعهیافته صادرکننده نفت، مانند کانادا - که به علت ساختار صنعتیشان از افزایش قیمت نفت منتفع نمیشوند- تاثیر منفی شوک نفتی در ابتدا تشدید میشود، اما در دورههای بعدی این اثرات سریعتر تعدیل میشود. نتایج این تحقیق همچنین نشان میدهند میزان اثرگذاری شوکهای قیمت نفت در دورههایی که روند قیمت نفت همواره صعودی است، ضعیفتر از دورههایی است که رشد قیمت نفت کمتر و یا بیشتر منفی است.

کلیدواژه ها:

شوک های نفتی ، رشد اقتصادی ، خودرگرسیون برداری پانل ، تجارت بینالملل ، سرریز