عقلانیت نهادی و تناقض رایدهی

در نظریه انتخاب عمومی برای مساله «تناقض رایدهی»، توضیح قانعکنندهای وجود ندارد: بسیاری از افراد، عقلانی رای میدهند در حالی که طبق پیشبینی باید از این کار اجتناب کنند. تناقض رایدهی هنگامی به وجود میآید که سعی میشود تصمیم رای دادن در یک چارچوب صرفا ابزاری توضیح داده شود. به عبارت دیگر، تناقض رایدهی به این دلیل وجود دارد که مفهوم نادرستی از عقلانیت توسط انتخاب عمومی بهکار گرفته میشود. با استفاده از مفهوم دیگری از عقلانیت میتوان دیدگاه عمیقتر و مناسبتری راجع به نحوه اتخاذ تصمیمات رایدهی توسط شهروندان ارائه کرد و تناقض رایدهی را حل کرد. این امر به ما امکان میدهد که تصمیمات رایدهی را عقلانی بدانیم (رایدهنده فکر میکند دلایل خوبی برای تصمیمات خود دارد) بدون اینکه این رفتار عقلانی را صرفا به داشتن انگیزشهای ابزاری ربط بدهیم. در این پژوهش برمبنای استدلالهای منطقی، راهبردهای پیشنهادشده برای حل مساله تناقض رایدهی نقد میشوند. سپس با بهکارگیری مفهوم عقلانیت نهادی که با رویکرد روششناسی اقتصاد نهادی سازگار است، تبیین جدیدی درباره تصمیمات رایدهی افراد ارائه میشود. نتایج تحلیلهای نظری نشان میدهد که عقلانیت نهادی میتواند به حل تناقض رایدهی کمک زیادی کند.

کلیدواژه ها:

عقلانیت ابزاری ، عقلانیت نهادی ، رفتار رایدهی ، نظریه انتخاب عمومی