تحلیل و نقد رویکرد محدث فتونی در باب امکان تفسیر قرآن برای غیر معصومین

«امکان تفسیر قرآن برای غیر معصومان» از موضوعاتی است که محدث فتونی در مقدمه تفسیر مرآه الانوار بدان پرداخته و در صدد جمع میان روایات آن برآمده. او با استناد به روایات متعدد، علم به قرآن را منحصر در اهلبیت دانسته و ادعا میکند که غیر آن بزرگواران، بدون ارشاد ایشان و عنایت خدا، اکثر تنزیل و ظاهر قرآن را نمیفهمند تا چه رسد تاویل و باطن آن را. وی در گام بعد، با ذکر برخی آیات و روایاتی که عموم مومنان را به قرآن و تامل در آن فرا خوانده و با اشاره به صحابهای که عالم به تاویل قرآن بودهاند، تفسیر و تاویل قرآن را برای کسانی که نزد ائمه شاگردی کنند و اصول و قواعد تفسیری را از سخنان ایشان استنتاج کنند، ممکن میداند. این مقاله در گام نخست، ادعای اول فتونی را نقد و تکمیل میکند و با استفاده از روایات مورد پذیرش خود او، حتی فهم اندک مخالفین ائمه از قرآن را هم به آن بزرگواران برمیگرداند و تبیین جامعتری را در جمع روایات مربوطه ارائه میدهد و در گام بعد، بر محور تفکیک «تعلم اصول تفسیری روایات اهلبیت» از «تعلم باطنی نزد اهلبیت و کسب نور از ایشان» و با اثبات ذومراتب بودن این تعلم و تنور، نقد و تکمیلی بر نحوه استدلال فتونی در اثبات امکان تفسیر قرآن برای شاگردان ائمه دارد.

کلیدواژه ها:

امکان تفسیر قرآن برای غیر امام ، انحصار تفسیر قرآن در امام ، فتونی ، مرآه الانوار و مشکاه الاسرار