کارآمدی برنامه ذکرگویی در کاهش اضطراب

مسعود نورعلیزاده میانجی; اباذر رضایی; سید هانی موسوی

کارآمدی برنامه ذکرگویی در کاهش اضطراب

محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات اسلام و روانشناسی، دوره: 14، شماره: 27

سال انتشار: 1399

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 252

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1188868

شناسه ملی سند علمی:

JR_SIP-14-27_005

تاریخ نمایه سازی: 7 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

با وجود پیشرفتهای چشمگیر در زمینه سلامت روانی و رشد تکنیکهای درمان اختلالات روانی، هنوز بشر امروز در اعماق وجود خود از یک اضطراب ناشناخته رنج میبرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارآمدی یک شیوه درمانی از نوع مداخلات مذهبی در کاهش اضطراب، با بهرهگیری از ذکرها و دعاهای ماثور در متون اسلامی، انجام شد. طرح این پژوهش، آزمایشی از نوع پیشآزمون−پسآزمون، با گروه کنترل در لیست انتظار بود. جامعه آماری کلیه زندانیان مرد زندان مرکزی قم بودند. بدین منظور از بین زندانیانی که بالاتر از نرم اضطراب داشتند، ۳۴ نفر انتخاب شدند و بهطور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش مقیاس اضطراب کتل و پروتکل آموزشی و برنامه ذکرگویی در مورد اضطراب و براساس منابع اسلامی بود که در قالب هفت جلسه آموزشی−توجیهی و در ۴۰ روز تمرین ارائه و روایی محتوایی آن نیز با ارزیابی ۱۲ خبره متخصص دینی و روانشناسی تایید شد. تحلیل کوواریانس دادهها نشان داد که میانگین نمرات اضطراب گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مرحله پسآزمون کاهش معناداری (۰۰۱/۰>P) پیدا کرده است. نتایج این پژوهش نشان داد که ذکر خدا اثر آرامبخشی و کاهندگی اضطراب دارد. برنامه ذکرگویی میتواند بهعنوان یک عامل موثر در کاهش اضطراب تعمیمیافته استفاده شود و از پروتکل این برنامه میتوان بهعنوان درمان مکمل اختلالات اضطرابی بهره برد.

کلیدواژه ها:

اضطراب ، ذکرگویی ، دعا ، زندانیان ، مداخلات مذهبی

نویسندگان

مسعود نورعلیزاده میانجی

استادیار گروه روانشناسی دانشگاه شاهد (نویسنده

اباذر رضایی

دکترای روانشناسی موسسه آموزشی و پژوهشی امام

سید هانی موسوی

کارشناس ارشد روانشناسی شناختی پژوهشکده علوم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

قرآن کریم، ترجمه آیت‌الله مکارم شیرازی. ...
ابن‌طاووس، على بن موسى‏ (1409ق)، اقبال الاعمال، تهران: دارالکتب الاسلامیه. ...
احمدی، خدابخش و همکاران (۱۳۹۱)، «نقش دلبستگی به خدا در ...
آذربایجانی، مسعود (1387)، روان‌شناسی دین از دیدگاه ویلیام جیمز، قم: ...
اکبری، مصطفی و همکاران (۱۳۹۰)، «اثر بخشی آوای قرآن بر ...
امام صادقg (1400ق)، مصباح الشریعة، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. ...
بهرامی احسان، هادی و آناهیتا تاشک (1383)، «ابعاد رابطه میان ...
بوترابی، خدیجه (1382)، «وجوه مشترک بهداشت روانی در ادیان توحیدی ...
بیانی، علی‌اصغر و همکاران (1387)، «رابطه جهت‌گیری مذهبی با اضطراب ...
پاینده، ابوالقاسم (۱۳۸۲)، نهج الفصاحه، تهران: دنیای دانش. ...
پناهی، علی‌احمد (1387)، «نقش نماز در‌ آرامش روان»،‌ فصلنامه روان‌شناسی ...
پهلوانی‌نژاد، شریف الزمان (1387)، بررسی عوامل مؤثر در کاهش فشارهای ...
تان، سیانگ‌−‌یانگ و نتالی جی دانگ (1383)، «دخالت معنویت در ...
تورسن، کارل ای. و همکاران (1383)، «معنویت، دین و بهداشت−شواهد، ...
جیمز، ویلیام (۱۳۷۲)، دین و روان، ترجمه مهدی قائنی، تهران: ...
دادستان، پریرخ؛ مسعود جان‌بزرگی و ناهید نوری (1380)، «تأثیر روش ...
رادفر، شکوفه و زهرا عروجی (1382)، «بررسی نقش نماز در ...
رضایی محمد؛ اسماعیل سعدی‌پور؛ فردین دارابی و جواد محمدی (1397)، ...
روحی عزیزی، مهتاب و مریم روحی عزیزی (1382)، «تأثیر نماز ...
ساعتچی، محمود؛ کامبیز کامکاری و مهناز عسگریان (1393)، آزمون‌های روان‌شناختی، ...
سرگلزایی، محمد و دیگران (1382)، «همبستگی بین فعالیت‌های مذهبی و ...
سیدفاطمی، نعیمه؛ محبوبه رضایی؛ اعظم گیوری و فاطمه حسینی (۱۳۸۵)، ...
شجاعیان، رضا و افشین زمانی منفرد (1381)، «ارتباط دعا با ...
شرقاوی، حسن‌محمد (۱۳۶۳)، گامی فراسوی روان‌شناسی اسلامی، ترجمه و نگارش ...
شریف الرضى، محمد بن حسین‏ (1379)، نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، ...
شریفی‌نیا، محمدحسین (1392)، الگوهای روان‌درمانی یکپارچه، قم: پژوهشگاه حوزه و ...
شیخیان، محمدرضا و سهیلا میثمی بناب (1398)، «تأثیر قرائت قرآن ...
طوسى، محمد بن الحسن‏ (1411ق)، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، ...
عطاری، محمدعلی؛ پروین ساجدی و سیدمرتضی حیدری‌ (1379)، «بررسی تأثیر ...
فرانکل، ویکتور (۱۳۷۵)، خدا در ناخودآگاه، ترجمه ابراهیم یزدی، تهران: ...
فردریکسون، باربارا ال (1378)، «دین چگونه به سلامتی و بهزیستی ...
فونتانا. دیوید (۱۳۸۵)، روان‌شناسی، دین و معنویت، ترجمه الف، ساوار، ...
قمی، شیخ عباس (1377)، مفاتیح الجنان، مشهد: هاتف. ...
کراز، ژ؛ محمود منصور و پریرخ دادستان (1381)، بیماری‌های روانی، ...
کفعمى، ابراهیم بن على عاملى‏ (1405ق)، المصباح للکفعمی (جنة الأمان ...
کلینی، محمد‌ بن یعقوب (1365)، الکافی، تهران: اسلامیه. ...
سلامت عمومی دانشجویان تابعی از جهت گیری مذهبی، پایبندی مذهبی و باورهای دنیای عادلانه توزیعی و رویه ای [مقاله ژورنالی]
گله‌دار، نسرین و ماندانا ساکی (1382)، «تأثیر آوای قرآن بر ...
گنجی، حمزه (1384)، ارزشیابی شخصیت، تهران: انتشارات ساوالان. ...
لطفی کاشانی، فرح؛ بهرام مفید و سعیده سرافراز (1392)، «اثربخشی ...
محمدپور، احمدرضا (1385)، ویکتور امیل فرانکل بنیانگذار معنادرمانی، تهران: دانژه. ...
محمدی ری‌شهری، محمد (1362)، میزان الحکمة، قم: دارالحدیث. ...
نجاتی، محمدعثمان (1373)، قرآن و روان‌شناسی، ترجمه عباس عرب، مشهد: ...
نوربالا، احمدعلی (1382)، «شواهد پژوهشی در رابطه بین وابستگی مذهبی ...
نورعلیزاده میانجی، مسعود و مسعود جان‌بزرگی (۱۳۸۹)، «رابطه اضطراب وجودی ...
نورعلیزاده میانجی، مسعود (۱۳۹۵)، شخصیت متعالی و سلامت روانی در ...
واعظی، سیداحمد و همکاران (1382)، «بررسی رابطه دعا و اضطراب»، ...
یگانه، طیبه و عباسعلی حسین خانزاده (1392)، «مقایسۀ سازش‌یافتگی زناشویی ...
Folk, Jim; Folk, Marilyn. (2015), “Anxiety Effects on Society Statistics”, ...
Frunza, M. (2007), “Ethical Aspects of Spiritual Medicine. The Case ...
Good, L. R., & Good, K. C. (1974), “A preliminary ...
Hill, Peter C. & Pargament, Kenneth I. (2003), “Advances in ...
Lawshe, C. H. (1975), “A quantitative approach to content validity1”, ...
Liu, Chun-Ju & etal. (2008), “A study on the efficacy ...
Maltby, John. (1999), “Religious Orientation and Eysenck's Personality Dimensions: The ...
Miller, G. (2003), Incorporating Spirituality in Counseling and Psychotherapy: Theory ...
National Institute of Mental Health (NIMH), “Any Anxiety Disorder Among ...
Peacock, James R. and Poloma, Margaret M. (1999), “Religiosity and ...
Propst L.R. & et al. (1992), “Comparative efficacy of religious ...
Shreve-Neiger, A.K. & Edelstein, B.A. (2004), “Religion and anxiety: A ...
Wade, Nathaniel G. & et al. (2007), “Effectiveness of religiously ...
Waltz, C. F., & Bausell, B. R. (1981), Nursing research: ...
Williams, Allison. (2010), “Spiritual therapeutic landscapes and healing: A case ...
1. قرآن کریم، ترجمه آیت‌الله مکارم شیرازی. ...
2. ابن‌طاووس، على بن موسى‏ (1409ق)، اقبال الاعمال، تهران: دارالکتب ...
3. احمدی، خدابخش و همکاران (۱۳۹۱)، «نقش دلبستگی به خدا ...
4. آذربایجانی، مسعود (1387)، روان‌شناسی دین از دیدگاه ویلیام جیمز، ...
5. اکبری، مصطفی و همکاران (۱۳۹۰)، «اثر بخشی آوای قرآن ...
6. امام صادقg (1400ق)، مصباح الشریعة، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. ...
7. بهرامی احسان، هادیو آناهیتا تاشک (1383)، «ابعاد رابطه میان ...
8. بوترابی، خدیجه (1382)، «وجوه مشترک بهداشت روانی در ادیان ...
9. بیانی، علی‌اصغر و همکاران (1387)، «رابطهجهت‌گیریمذهبیبااضطرابوافسردگیدردانشجویان»، مجلهعلمیپژوهشیاصولبهداشتروانی، ش پیاپی39، ...
10. پاینده، ابوالقاسم (۱۳۸۲)، نهج الفصاحه، تهران: دنیای دانش. ...
11. پناهی، علی‌احمد (1387)، «نقش نماز در‌ آرامش روان»،‌ فصلنامه ...
12. پهلوانی‌نژاد، شریف الزمان (1387)، بررسی عوامل مؤثر در کاهش ...
13. تان، سیانگ‌−‌یانگ و نتالی جی دانگ (1383)، «دخالت معنویت ...
14. تورسن، کارل ای. و همکاران (1383)، «معنویت، دین و ...
15. جیمز، ویلیام (۱۳۷۲)، دین و روان، ترجمه مهدی قائنی، ...
16. دادستان، پریرخ؛ مسعود جان‌بزرگی و ناهید نوری (1380)، «تأثیر ...
17. رادفر، شکوفه و زهرا عروجی (1382)، «بررسی نقش نماز ...
18. رضایی محمد؛ اسماعیل سعدی‌پور؛ فردین دارابی و جواد محمدی ...
19. روحی عزیزی، مهتاب و مریم روحی عزیزی (1382)، «تأثیر ...
20. ساعتچی، محمود؛ کامبیز کامکاری و مهناز عسگریان (1393)، آزمون‌های ...
21. سرگلزایی، محمد و دیگران (1382)، «همبستگی بین فعالیت‌های مذهبی ...
22. سیدفاطمی، نعیمه؛ محبوبه رضایی؛ اعظم گیوری و فاطمه حسینی ...
23. شجاعیان، رضا و افشین زمانی منفرد (1381)، «ارتباط دعا ...
24. شرقاوی، حسن‌محمد (۱۳۶۳)، گامی فراسوی روان‌شناسی اسلامی، ترجمه و ...
25. شریف الرضى، محمد بن حسین‏ (1379)، نهج‌البلاغه، ترجمه محمد ...
26. شریفی‌نیا، محمدحسین (1392)، الگوهای روان‌درمانی یکپارچه، قم: پژوهشگاه حوزه ...
27. شیخیان، محمدرضا و سهیلا میثمی بناب (1398)، «تأثیر قرائت ...
28. طوسى، محمد بن الحسن‏ (1411ق)، مصباح المتهجّد و سلاح ...
29. عطاری، محمدعلی؛ پروین ساجدی و سیدمرتضی حیدری‌ (1379)، «بررسی ...
30. فرانکل، ویکتور (۱۳۷۵)، خدا در ناخودآگاه، ترجمه ابراهیم یزدی، ...
31. فردریکسون، باربارا ال (1378)، «دین چگونه به سلامتی و ...
32. فونتانا. دیوید (۱۳۸۵)، روان‌شناسی، دین و معنویت، ترجمه الف، ...
33. قمی، شیخ عباس (1377)، مفاتیح الجنان، مشهد: هاتف. ...
34. کراز، ژ؛ محمود منصور و پریرخ دادستان (1381)، بیماری‌های ...
35. کفعمى، ابراهیم بن على عاملى‏ (1405ق)، المصباح للکفعمی (جنة ...
36. کلینی، محمد‌ بن یعقوب (1365)، الکافی، تهران: اسلامیه. ...
سلامت عمومی دانشجویان تابعی از جهت گیری مذهبی، پایبندی مذهبی و باورهای دنیای عادلانه توزیعی و رویه ای [مقاله ژورنالی]
38. گله‌دار، نسرین و ماندانا ساکی (1382)، «تأثیر آوای قرآن ...
39. گنجی، حمزه (1384)، ارزشیابی شخصیت، تهران: انتشارات ساوالان. ...
40. لطفی کاشانی، فرح؛ بهرام مفید و سعیده سرافراز (1392)، ...
41. محمدپور، احمدرضا (1385)، ویکتور امیل فرانکل بنیانگذار معنادرمانی، تهران: ...
42. محمدی ری‌شهری، محمد (1362)، میزان الحکمة، قم: دارالحدیث. ...
43. نجاتی، محمدعثمان (1373)، قرآن و روان‌شناسی، ترجمه عباس عرب، ...
44. نوربالا، احمدعلی (1382)، «شواهد پژوهشی در رابطه بین وابستگی ...
45. نورعلیزاده میانجی، مسعود و مسعود جان‌بزرگی (۱۳۸۹)، «رابطه اضطراب ...
46. نورعلیزاده میانجی، مسعود (۱۳۹۵)، شخصیت متعالی و سلامت روانی ...
47. واعظی، سیداحمد و همکاران (1382)، «بررسی رابطه دعا و ...
48. یگانه، طیبه و عباسعلی حسین خانزاده (1392)، «مقایسۀ سازش‌یافتگی ...
49. Folk, Jim; Folk, Marilyn. (2015), “Anxiety Effects on Society ...
50. Frunza, M. (2007), “Ethical Aspects of Spiritual Medicine. The ...
51. Good, L. R., & Good, K. C. (1974), “A ...
52. Hill, Peter C. & Pargament, Kenneth I. (2003), “Advances ...
53. Lawshe, C. H. (1975), “A quantitative approach to content ...
54. Liu, Chun-Ju & etal. (2008), “A study on the ...
55. Maltby, John. (1999), “Religious Orientation and Eysenck's Personality Dimensions: ...
56. Miller, G. (2003), Incorporating Spirituality in Counseling and Psychotherapy: ...
57. National Institute of Mental Health (NIMH), “Any Anxiety Disorder ...
58. Peacock, James R. and Poloma, Margaret M. (1999), “Religiosity ...
59. Propst L.R. & et al. (1992), “Comparative efficacy of ...
60. Shreve-Neiger, A.K. & Edelstein, B.A. (2004), “Religion and anxiety: ...
61. Wade, Nathaniel G. & et al. (2007), “Effectiveness of ...
62. Waltz, C. F., & Bausell, B. R. (1981), Nursing ...
63. Williams, Allison. (2010), “Spiritual therapeutic landscapes and healing: A ...

نمایش کامل مراجع