امید بهمنی - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه بوعلی سینا همدان
سمیرا اخوان - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه بوعلی سینا همدان.
محمد خرمیان - عضو هیات علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد، دزفول..
عباس قلیزاده خلته - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه بوعلی سینا همدان.

به منظور بررسی اثر روش­های مختلف خاکورزی بر ویژگیهای هیدرولیکی آبیاری سطحی جویچهای آزمایشی در شمال استان خوزستان در خاکی با بافت سیلتی رسی لوم و شرایط اقلیمی گرم و نیمه­خشک اجرا شد. چهار تیمار شامل دو تیمار خاکورزی مرسوم CT۱ و  CT۲(شخم با گاوآهن برگرداندار+ ۲دیسک عمود برهم) و دو تیمار کم خاکورزی MT۱ و MT۲ (اعمال دو دیسک عمود بر هم) با فواصل پشتههای ۶/۰ و ۷۵/۰ متر در جویچههای به طول ۵۰ متر و در سه تکرار به­صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. خصوصیات هیدرولیکی آبیاری سطحی (ضرایب معادله نفوذ، ضریب زبری، هیدروگراف دبی ورودی و خروجی) و بازدههای آبیاری اندازهگیری، شبیهسازی (مدل WinSRFR۴.۳.۱) و با استفاده از آزمون چند دامنهای دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شیوه خاکورزی و عرضجویچه تاثیر معنیداری بر ضرایب معادله نفوذ کوستیاکوف لوییس داشت. اثرات متقابل خاکورزی و عرضجویچه روی ضرایب معادله نفوذ در سطح احتمال یک درصد و روی توان معادله نفوذ درسطح احتمال پنج درصد تاثیر معنی­داری داشت. نتایج شبیهسازی نشان داد که مدل WinSRFR  توانایی قابل قبولی در شبیهسازی هیدروگراف دبی ورودی – خروجی و بازدههای آبیاری را دارد. کمترین میزان خطا ۵۴/۰=RMSE بین دادههای مزرعه و شبیهسازی شده با در روش کم خاکورزی مشاهده گردید. لذا پیشنهاد میشود که ضرایب معادله نفوذ و بازدههای آبیاری در شرایط مختلف خاکورزی و عرض جویچه اصلاح گردند و مطابق با آن­ها طراحی لازم صورت گیرد.

خاکورزی, ضرایب نفوذ, آبیاری جویچهای, مدل WinSRFR