مقایسه فرایندهای مختلف پهنه بندی تبخیرتعرق مرجع در ایران

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 43، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JISE-43-3_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 317
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

الهام نادریان فر

دانش آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل

معصومه دلبری

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل

پیمان افراسیاب

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل.

پریسا کهخامقدم

عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل.

چکیده

یکی از فاکتورهای موثر بر عملکرد روش­های میان­یابی تبخیرتعرق مرجع (ET۰)، ترتیب مراحل تخمین ET۰ است. در این پژوهش ضمن بررسی تغییرات مکانی تبخیرتعرق ماهانه و سالانه،دو فرایند مختلف با عنوان میان­یابی، سپس محاسبه (IC) و محاسبه، سپس میان­یابی (CI) برای برآورد و پهنه­بندی تبخیرتعرق مرجع ماهانه و سالانه در ایران، مقایسه شدند. در روش اول، ابتدا پارامترهای هواشناسی مورد نیاز رابطه استاندارد تبخیرتعرق، میان­یابی شده، سپس مقادیر ET۰ در نقاط شبکه با استفاده از رابطه فائو پنمن- مانتیث محاسبه شد. در روش دوم، ابتدا ET۰ در ایستگاه­های منتخب محاسبه و سپس در گستره ایران میان­یابی شد. برای میان­یابی از روش­های کریجینگ معمولی (OK) با و بدون متغیر کمکی، توابع پایه شعاعی (RBF)، چندجملهای محلی (LPI) و وزن­دهی عکس فاصله (IDW) استفاده شد. بر­اساس نتایج تحلیل نیم­تغییرنما، ET۰ دارای همبستگی مکانی متوسط تا قوی با ساختار مکانی کروی است. بهطورکلی صرف­نظر از نوع روش میان­یابی، در بیشتر ماه­ها و در مقیاس سالانه، فرآیند IC دارای عملکرد بهتری بود. بهترین روش میان­یابی در فرایند IC بر­اساس RMSE و MAE برای ماه­های سپتامبر، اکتبر و سالانه، روش IDW، برای ماه­های ژانویه و مارس، روش OK و برای ماه­های فوریه، آوریل، نوامبر و دسامبر، روش COK بود. روش IDW و فرآیند CI با اختلاف کمی نسبت به فرایند IC، بهترین عملکرد را در تخمین ET۰ ماه­های مه، ژوئن، جولای و آگوست دارا بود. همچنین در هر دو فرایند IC و CI، روش­های OK، COK و IDW که فاصله بین ایستگاه­ها را در فرایند تخمین لحاظ می­کنند، عملکرد بهتری داشتند.

کلیدواژه ها

پنمن مانتیث, تبخیرتعرق, تغییرات مکانی, کریجینگ, میانیابی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.