بررسی متن شناسی و سبکی «نورس چمن» در فن ترسل

سال انتشار: 1396
محل انتشار: فصلنامه فنون ادبی، دوره: 9، شماره: 4
کد COI اختصاصی: JR_LIAR-9-4_007
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 277

نویسندگان

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

کتابت و دبیری در شمار مشاغل شریف و ارزشمند دیوانی است و از دیرباز نقشی مهم و محوری در دواوین سلطنت و خلافت و به موازات آن به گونهای غیررسمی در اجتماع ایفا کردهاست. کاتبان و منشیان برای این فن شریف، قواعد و الزاماتی پایه نهاده، آثاری را در این خصوص تالیف و تصنیف نمودند که از یک سو راهگشای کاتبان مبتدی باشد و از دیگر سو راهنمای قاطبه جامعه در جهت تسهیل و رواساختن امورشان. از ادوار مهم از نظر کمیت آثار، در زمینه انشا و کتابت، دوره صفوی است که بسیاری از نسخ باقیمانده از این دوران به کسوت تصحیح و طبع آراسته نشدهاند. از همین زمره میتوان کتاب نورس چمن را نام برد که در عهد شاهعباس دوم صفوی تصنیف شده است. نویسنده اثر در پنج باب، افزون بر بیان بنیادهای نظری انشا، به نقل نمونههای عملی اهتمام کرده و کوشیده است در ساختاری منظم و دقیق، گونههای متنوع مکاتیب را برای مخاطبان تبیین کند. از زاویه ساختاری و متنشناختی، این اثر ادامهدهنده سنت کتابت عصر تیموری است، جز آنکه برخی گونهها در این متن تا حدی جدید به نظر میرسند. سبک نورس چمن از نوع فنی مایل به مصنوع است و نویسنده در بیشتر مواضع به هنرنماییهای لفظی توجه بسیار نشان داده است.

کلیدواژه ها

نورس چمن, عصر صفوی, ترسل و انشا, نسخه خطی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.