مجید دشتبان فاروجی - استادیار اقتصاد دانشگاه بجنورد
عبدالله خوشنودی - استادیار اقتصاد دانشگاه بجنورد
مسعود نیکو قدم - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه بجنورد

توسعه اجتماعی فرایندی از تغییرات است که منجر به بهبود در به­زیستن انسان می­شود. به­زیستن انسان به معنی دسترسی به آموزش بهتر، سلامت بهتر و منابع مورد نیاز برای ضروریات زندگی است. از طرف دیگر، موقعیت وضعیت اقتصاد کلان هر کشور عامل موثری بر این مقوله است. بنابراین، در مقاله حاضر اثر بی­ثباتی اقتصاد کلان بر توسعه اجتماعی در ایران در بازه زمانی ۱۳۵۲-۱۳۹۶ آزمون گردید. برای سنجش توسعه اجتماعی از دو شاخص توسعه انسانی و نرخ بقا کودکان زیر ۵ سال و برای سنجش شاخص بی­ثباتی اقتصاد کلان، از ترکیب چهار متغیر تلاطم تولید ناخالص داخلی، تلاطم رابطه مبادله و تلاطم سرمایه­گذاری و تلاطم مخارج مصرفی خصوصی استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد که در بلندمدت، بی­ثباتی اقتصاد کلان بر روی شاخص توسعه انسانی و نرخ بقا کودکان زیر ۵ سال، اثر منفی و معنی­دار دارد که این امر مبین اثر منفی بی­ثباتی اقتصاد کلان بر روی توسعه اجتماعی است. در عین حال، نتایح حاکی از آن است که در کوتاه­مدت رابطه معنی­داری بین متغیرهای مورد نظر و توسعه اجتماعی وجود ندارد.

توسعه اجتماعی, بی­ثباتی اقتصاد کلان, زیرساخت اجتماعی, توسعه انسانی, نرخ بقا کودکان. طبقهبندی JEL: A۱۳, F۴۱, C۲۳