نعیم عموری - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

در بررسی معناشناختی تطبیقی، شناخت زبان به­مثابه پدیده­ای پیچیده و در حال تحول است و چگونگی درک ویژگی­های این پدیده نیازمند رویکردی جزنگر و ژرف­کاوی در بن­مایه­های زایش، شکل­گیری و تولید واحدهای زبانی است؛ ضرورتی که در گذر زمان با پیشرفت مداوم زبان­شناسی و رشته­های مرتبط بیش از پیش رخ می­نماید. پژوهش حاضر، تحلیلی نشانه - معناشناختی از دو داستان ماهی سیاه کوچولو اثر صمد بهرنگی و الشحاذ نوشته نجیب محفوظ است و کوشیده است تا فرایند نشانه - معناشناختی این گفتمان را براساس الگوی مطالعاتی گرمس بررسی کند. وجه اشتراک این دو اثر، رهایی از وضعیت موجود است، قهرمان رمان الشحاذ (عمر الحمزاوی)، در پی آن است تا از بیماری­ای که به آن دچار شده و هیچ سبب طبیعی و هیچ­گونه عوارضی ندارد، رهایی یابد و برای رهایی و تغییر وضعیت موجود می­کوشد. در داستان ماهی سیاه کوچولو، ماهی کوچولو که قهرمان داستان است نیز در پی گذر از مرحله­ای است که توقف در آن را نابودی خود می­داند. این وجه اشتراک، رهایی از وضع موجود، کنش کنش­گر را به تکاپو وامی­دارد و زایش معنایی صورت می­گیرد، نوشتار پیش رو در پی بررسی عناصر اصلی و دخیل در تولید معنا در این دو اثر است؛ روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی است.  

ادبیات تطبیقی, نشانه - معناشناختی, الشحاذ, ماهی سیاه کوچولو