ارزیابی میزان تحقق یادگیری در صنایع شیمیایی ایران با ملاحظه صرفههای مقیاس

در طول چند دهه گذشته کسب مزیت هزینه­ای به عنوان یکی از مهم­ترین عوامل توسعه اقتصادی و صنعتی کشورها مطرح می­باشد.  کسب مزیت هزینه­ای به عوامل مختلف از جمله یادگیری وابسته است. منظور از یادگیری کاهش هزینه متوسط در طی زمان همراه با افزایش تولید تراکمی است و یادگیری ضمن انجام کار با کاهش هزینه­های تولید به ایجاد مزیت رقابتی منجر می­شود. صنایع شیمیایی به علت ارزش افزوده بالا، تنوع محصولات و اشتغال­زایی نقش موثری در اقتصاد کشور دارد، لذا هدف اصلی این مقاله ارزیابی یادگیری در صنایع شیمیایی ایران در سطح کدهای ISIC چهاررقمی با استفاده از داده­های تابلویی طی دوره زمانی ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ است. برای این منظور منحنی یادگیری با فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس، با استفاده از تکنیک داده­های تابلویی تخمین زده­شد. نتایج حاصل از این مطالعه دلالت بر این دارد که یادگیری ضمن انجام کار در صنایع شیمیایی ایران محقق شده­است و شیب منحنی یادگیری یعنی اثر یادگیری، در صنایع شیمیایی ایران مطابق انتظار منفی و برابر ۸۶/. است. علاوه بر این، نتایج بیان­کننده این هست که اثر یادگیری در زیر بخش­های صنایع شیمیایی ایران متفاوت است ولی در بخش عمده­ای از صنایع مورد بررسی، نزدیک به متوسط اثر یادگیری قرار دارد.  

کلیدواژه ها:

منحنی یادگیری ، اثر یادگیری ، هزینه تولید ، صرفه­های مقیاس ، صنایع شیمیایی طبقه بندی JEL : C۲۳ ، O۱۵ ، O۱۴ ، L۶