بازتاب آموزه های نهج البلاغه در جرم شناسی علت شناختی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: دوفصلنامه کتاب قیم، دوره: 10، شماره: 23
- کد COI اختصاصی: JR_KGY-10-23_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 236
نویسندگان
استادیار دانشگاه پیام نور
چکیده
نگاه علتشناسانه به رفتار مجرمانه، به دنبال شناسایی عوامل جرمزا مورد توجه جرمشناسان قرار گرفته است؛ برخی با رویکردی افراطی و به تبعیت از زیستشناسیجنایی، قائل به جبرگرایی زیستی در رفتار مجرمانه بوده و برخی با رویکردی تعادلگرا با الهام از زیستشناسیاجتماعی، بزهکار را موجودی مختار اما با گرایشهای منحرفانه قلمداد کردهاند که تحت تاثیر شرایط محیطی، مرتکب جرم میشود. بررسی مضامین مندرج در نهجالبلاغه نشان میدهد قرنها پیش از شکلگیری جرمشناسی علمی، سببشناسی رفتار مجرمانه به صورت همهجانبه مورد توجه امیرالمومنین(ع) قرار داشته است؛ به گونهای که مجموعهای از عوامل جرمزا را شناسایی و مفیدترین و کاربردیترین راهکارهای ریشهیابی رفتارهای مجرمانه را ارائهکردهاست. در این مقاله، با استفاده از روش اسنادی و تحلیل محتوا، عوامل جرمزا از دیدگاه حضرت علی(ع) مورد بررسی قرار گرفته است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که جرم، معلول عوامل مختلفی است؛ چنانچه علت یا علل آن پدید آید، جرم ناخواسته رخ میدهد. همچنین آموزههای نهجالبلاغه هر چند بر نقش عوامل زیستی، روانی و اجتماعی به عنوان عوامل زمینهساز جرم تاکید میکند؛ اما همواره انسان را در بینابین وادی جبر و اختیار تفسیر کرده و به هیچ روی از بزهکار به عنوان موجود اسیر سرنوشت محتوم خویش، یاد نکرده است. تحلیل این نگرشها میتواند در ارائه نظریات جدید جرمشناسی و راهکارهای نوین کاربردی پیشگیری از جرایم، مفید و موثر باشد.کلیدواژه ها
نهجالبلاغه, علت شناسی جنایی, تمایل مجرمانه, علل زیستی, علل روانی, علل اجتماعیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.