بررسی خاستگاه و سنگزایی تودههای گرانیتوییدی ‏کمپلکس سورسات (شمالباختری تکاب): ‏شواهد زمینشیمیایی سنگکل و ایزوتوپی ‏Sr-Nd

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه پترولوژی، دوره: 9، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJPU-9-4_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 426
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ثریا دادفر

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران

فرهاد آلیانی

خیابان شهید فهمیده- دانشگاه بوعلی سینا

علی اکبر بهاری فر

گروه زمینشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

محمد حسین زرین کوب

بیرجند- دانشگاه بیرجند- دانشکده علوم گروه زمین شناسی

چکیده

توده‏های نفوذی کمپلکس سورسات بخشی از توده‏های نفوذی پهنه سنندج- سیرجان هستند. برپایه یافتههای صحرایی و بررسیهای میکروسکوپی، این منطقه دربردارنده هورنبلند‏گابرو، کوارتز‏دیوریت، مونزودیوریت، گرانودیوریت، مونزوگرانیت و تونالیت‏ است. برپایه بررسیهای زمینشیمیایی، گرانیتوییدهای ترکه‏دره و خانقلی از نوع I، با سرشت کالک‏آلکالن و متا‏آلومین هستند. محدوده ترکیبی آنها کمان ماگمایی (VAG) است و میزان ۸۷Sr/۸۶Sr اولیه و εNd آنها برابربا ۷۰۴۴۸/۰ و ۱۲/۰- است. این سنگها از ماگمایی جداشده از گوشته پدید آمدهاند که دچار فرایندهای هضم و آلایش پوسته‏ای شده است. برپایه نمودارهای زمینشیمیایی، توده‏های پیچاقچی، حمزه‏قاسم و شمال‏خاوری خانقلی، از نوع I، با سرشت متاآلومین تا پرآلومین و کالک‏آلکالن هستند و محدوده ترکیبی آنها کمان ماگمایی (VAG) است. ۸۷Sr/۸۶Sr اولیه و εNd آنها برابر ۷۰۵۲۹/۰ و ۸۲/۲- است و همراه با انکلاو مافیک ریزدانه دیده میشوند. این سنگها از آمیختگی ماگمای جداشده از گوشته با مذاب پدیدآمده از ذوب پوسته پدید آمدهاند. توده‏های مونزوگرانیتی قره‏زاغ و اوچ‏دره از نوع S، پرآلومین و کالک‏آلکالن پدیدآمده در محدوده برخورد قاره- قاره هستند و میزان بالای ۸۷Sr/۸۶Sr اولیه ۹۴۴۷۶/۰ و ۸۷۹۲۷/۰ و مقدارهای منفی εNd ۷۱/۶- و ۶۱/۶- دارند. این ویژگیها نشاندهنده جدایش آنها از مذاب پوسته‏ای است. دسته تونالیت از نوع I با سرشت کالک‏آلکالن و پرآلومین هستند و مقدار نسبت‏های La/Yb، Sr/Y و Nb/Ta در آنها کم است. الگوهای کمتر جدایشیافته عنصرهای خاکی کمیاب و آنومالی منفی Eu پدیدآمده از ذوب پوسته آمفیبولیتی نشاندهنده ذوب پوسته مافیک ضخیمشده یا بازالت‏های زیر صفحه‏ای در ژرفا و فشار کم، با حضور پلاژیوکلاز در ناحیه خاستگاه پیدایش آنهاست.

کلیدواژه ها

گرانیتویید تیپ ‏I‏ و ‏S, گرانیت‏های (‏TTGs‏), آلایش پوسته‏ای, آمیختگی ماگمایی, کمپلکس سورسات, شمال‏باختری ‏تکاب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.