مقاله پژوهشی: تبیین فرایند تصمیمگیری حاکمیتی دفاع مقدس با رویکرد نظریهپردازی دادهبنیاد

دفاع مقدس مانند عموم عرصههای حاکمیتی جامعه، آکنده از تصمیمگیری سیاستگذاران، بازیگران و گروههای ذینفع در سطح کلان کشور بوده است. کانون توجه پژوهشهای مدیریتی دفاع مقدس تاکنون اغلب چگونگی مدیریت و تصمیمگیری در سطح  عملیاتهای نظامی بوده، اما پژوهش حاضر چگونگی گرفتن تصمیمهای کلان (حاکمیتی) دفاع مقدس در سطح مقامهای عالیرتبه کشوری و لشکری را موردنظر دارد و در این راستا در تلاش است تا به سوالهایی مانند «عوامل موثر بر تصمیمگیری سیاستمداران و فرماندهان دفاع مقدس چیست؟»، «بازیگران موثر در فرایند تصمیمگیری حاکمیتی دفاع مقدس کدامند؟» و «فرایند تصمیمگیری حاکمیتی دفاع مقدس دارای چه گامها و مراحلی است؟» پاسخ دهد. این سوالها در نهایت منجر به پاسخ به سوال اصلی پژوهش یعنی «تصمیمگیری حاکمیتی دفاع مقدس دارای چه ابعاد و مولفههایی است؟» خواهند شد. به این منظور و با توجه به نبود سابقه نظری و پژوهشی مرتبط، استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریهپردازی دادهبنیاد مبتنی بر دیدگاه «استراوس و کوربین» در دستورکار تحقیق قرار گرفت. نتایج تحقیق بهوسیله انجام مصاحبه با بازیگران حاکمیتی دفاع مقدس (بیبشتر با اعضای قرارگاه خاتمالانبیا در دوران دفاع مقدس) و نیز انجام مطالعه مجزا درباره روند تصمیمگیری در مورد پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و نیز سایر اسناد مکتوب؛ منجر به شکلگیری ۹۹۶ نکته کلیدی در قالب ۱۴۲ مفهوم و نیز ۴۳ مقوله انتزاعی گردید. مقولههای گفتهشده سپس در قالب ۶ بخش تعریف شده در پارادایم کدگذاری محوری تحقیق دستهبندی شدند. درنهایت گزارههای نظری پژوهش بهوسیله انجام کدگذاری انتخابی در قالب ۵ قضیه و ۱۲ زیرقضیه نظری بهدست آمد.

کلیدواژه ها:

تصمیمگیری ، سیاستگذاری عمومی ، خطمشی عمومی ، دفاع مقدس ، نظریه دادهبنیاد