داوود سلیمانی سوچلمائی - دانشآموخته دکتری علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی
علی فرهی - استاد مدیریت گرایش رفتار و عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین
محمدابراهیم سنجقی - استاد مدیریت استراتژیک و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر
هادی فقیه علی آبادی - استادیار مدیریت سیستمها و عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین(علیهالسلام)

dor:۲۰.۱۰۰۱.۱.۲۰۰۸۴۸۹۷.۱۳۹۸.۱۷.۷۷.۱۱.۶ حج به عنوان فروع دین و یک عمل عبادی و سیاسی دارای ظرفیت­های گسترده­ای برای جهان اسلام است. اجرای عملیات حج و زیارت به­صورت نوین حداقل با نیمقرن تجربه در امر خدمترسانی به زائران با فراز و فرودهای زیادی مواجه بوده است. این مهم به علت نداشتن الگوی مناسب و برآمده از تحقیقات علمی پس از گذشت سه دهه از انقلاب، همچنان با چالشهای زیادی روبه­رو است. ازاینرو هدف اصلی پژوهش تبیین و اولویتبندی ابعاد و مولفههاینظام کارگزاری حج و زیارت ج.ا.ا است. بر این اساس، پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ نوع داده­های گردآوریشده، ترکیبی است در بخش کیفی پروتکل مصاحبه­ ذهن کاوی با خبرگان به تعداد ۳۰ نفر بوده است و در بخش کمی از روش جمع­آوری داده­ها، با استفاده از پرسشنامه به صورت میدانی انجام گردید. جامعه آماری این تحقیق متشکل از صاحب­نظران، متخصصان و خبرگان حوزه کارگزاری حج و زیارت به تعداد ۸۰ نفر و روش نمونهگیری هدفمند بوده است. اعتبار الگوی تحقیق با استفاده از نرمافزارهای SPSS و PLS حاصل گردید. نتایج پژوهش نشان داد که از بین ۵ بعد الگوی نظام کارگزاری «نظام مدیریت»، دارای اولویت اول و سایر ابعاد به ترتیب «نظام ارزشی»، «نظام پشتیبانی»، «فعالیت­های کلیدی» و «نظام تعاملات محیطی» در اولویتهای بعدی قرارگرفتهاند. همچنین از بین ۲۹ مولفه احصا شده، مولفههای «نظارت و کنترل»، «معنویت»، «روان­سازی سفر زائر»، «حرفه­ای و کارآمد بودن کارگزار» و «مسئولیت­پذیری و خدمت­گزاری کارگزاران» به ترتیب حائز بیشترین امتیاز شدند. از مهمترین دستاورد این پژوهش پیشنهاد ایجاد نهاد کارگزاری حج و زیارت است.

نظام کارگزاری, حج و زیارت ج.ا.ا, مدیریت راهبردی, نظریههای کارگزاری