زینب مسیبی - دانشگاه علامه طباطبایی

نگرشها به مفهوم «کودکی» در گذر زمان، دستخوش تغییرات اساسی شده و امروزه گسستگی بین مرزهای کودکی و بزرگسالی را شاهد هستیم. علاوه بر این، ماهیت «کودکی» متحول شده و ساختارهای اجتماعی بر این مفهوم اثرگذار هستند. تلقی امروزی از کودکی به مثابه سازهای اجتماعی، فرهنگی، حقوقی، سیاسی و تاریخی تعریف میشود. به نظر میرسد، این بحث که رسانهها تغییر نگرش نسبت به مفهوم کودکی را چگونه نشان میدهند، موضوع مهمی باشد. تمرکز اصلی ما در این مقاله بر تحلیل روایت دو فیلم «خانه دوست کجاست» و «پایان رویاها» در چهارچوب نظریههای روایت و جامعهشناسی کودکی است تا با رویکرد روایتشناسی علاوه بر معرفی ساختار به معانی صریح و ضمنی روایتها بپردازیم. در نهایت، این برداشت حاصل شد که کودکی را میتوان عرصهای برای مطالعهی تغییرات اجتماعی در نظر گرفت و این تغییر را در میتوان در مقایسه فیلمهای تولیده شده در بازههای زمانی مختلف مشاهده کرد که چگونه روایت ساختارهای دنیای بزرگسالان، مسائل اجتماعی و فرایندهای اجتماعی در «فیلم خانه دوست کجاست» جای خود را به بازگویی ارتباطات و درونیات کودکی در فیلم «پایان رویاها» میدهد.

تحلیل روایت, کودکی, سینمای کودک, رولان بارت