محسن نیازی - گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
فاطمه منصوریان راوندی - علوم اجتماعی دانشگاه کاشان

تسلط بردنیا یا جهانیشدن از دیروز تا امروز، در حوزههای سیاست، اقتصاد، حقوق و فرهنگ فعالیت داشته و دارد. شواهد حاکی از آن است که بیشترین بحثها، نزاعها و نگرانیهای جهانیشدن در دنیا، در حوزه فرهنگ و هویت ملی میباشد. تاکنون در خصوص تاثیر جهانیشدن بر تقویت و تضعیف هویت ملی، تحقیقات متعددی انجام پذیرفته است و هریک از صاحبنظران، متناسب با حوزه کاری خود به تفسیر و تبیین روابط فوق پرداختهاند و بیتردید به دلیل تعدد و تنوع روشها و متغیرهای مورد بررسی، نتایج متفاوتی حاصل شده است. لذا فراتحلیل یکی از راههای مهم در همسو کردن مفاهیم و نتایج مطالعات جهانیشدن و هویت ملی محسوب میشود. ازاینرو؛ مطالعه حاضر با روش فراتحلیل و استفاده از نرم افزار (CMA) از بین ۲۵ پژوهشی که طی سال های ۱۳۹۴-۱۳۷۹ در زمینهی رابطه هویت ملی و جهانیشدن انجام شده بودند، ۹ پژوهش را که در فصلنامههای معتبر علمی به چاپ رسیده اند، به عنوان نمونه مورد بررسی قرار داد. یافتهها نشان داد که اندازه اثر یا ضریب تاثیر جهانیشدن بر هویت ملی معادل ۴۴/۰ میباشد که برحسب نظام تفسیری کوهن، در حد متوسطی ارزیابی میشود و بنابر میزان ضریب تاثیر، میتوان گفت فرآیند جهانیشدن باعث تضعیف و اضمحلال هویت ملی ایرانیها شده است و در مجموع، نتایج پژوهشهایی که نگاه بدبینانه به ماندگاری پدیده دولت – ملت و بهتبع آن ماندگاری هویت ملی در فرآیند جهانیشدن را اتخاذ میکردند، تایید شد.

جهانی شدن, هویت ملی, فراتحلیل, نرم افزار CMA