محمد مهدی مولایی - دانشجوی دکتری علوم ارتباطات، دانشکده علوم
حامد طالبیان - دانشجوی دکتری روابط بینالملل، دانشکده حقوق،

پژوهش «آینده‏پژوهی ایران» با هدف تلاش برای شناسایی روندها، چالشها و متغیرهای احتمالی پیش‏رو با ساماندهی و جمع‏بندی نظرات شهروندان و خبرگان و سپس انعکاس آن به‏منظور ایجاد آمادگی لازم برای انواع آینده‏های ممکن، محتمل و مطلوب پیش‏روی جامعه ایران انجام شده است. به این منظور مراحل چهارگانه روششناسی شامل: ۱. نظرسنجی عمومی برای شناسایی متغیرها، ۲. رتبهبندی متغیرها توسط کارشناسان برگزیده، ۳. برگزاری پنل خبرگان برای شناسایی اثرات متقابل متغیرها و ۴. تحلیلهای آماری و نرمافزاری ماتریس اثرات متقابل انجام شده است. پس از شناسایی ۱۰۰ متغیر نخست، به‏منظور تحلیل یکپارچه اثرات متقابل میان متغیرها از روش «تحلیل ساختاری» و نرم‏افزار میک‏مک که یکی از ابزارهای «آینده‏نگاری استراتژیک» به حساب می‏آید، استفاده شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد هرچند «سرنوشت پرونده هسته‏ای» با اهمیت‏ترین متغیر پیش‏رو است، اما مهمترین متغیرهای ایران در سال ۱۳۹۴ که هم‏زمان بیشترین تاثیرگذاری و تاثیرپذیری را بر سایر متغیرها دارند، عبارتند از: سرمایه اجتماعی، نزاعهای سیاسی جریان‏های قدرت و انتخابات مجلس شورای اسلامی.

آینده‏پژوهی, آیندهنگاری استراتژیک, تحلیل اثرات متقابل, تحلیل ساختاری