شناسایی گونههای سقفهای تیر چوبی تخت در خانههای تاریخی شیراز

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دو فصلنامه مطالعات معماری ایران، دوره: 9، شماره: 18
  • کد COI اختصاصی: JR_JIAS-9-18_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 645
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدحسن طالبیان

Associate Professor, Faculty of Fine Arts, University of Tehran

افسانه سلطانی

Assistant Professor, Faculty of Art and Architecture, Fars Islamic Azad University, Sepidan Branch

چکیده

این پژوهش به دنبال شناخت جزئیات ساخت سنتی در سقفهای تیرپوش چوبی تخت و دستهبندی گونهشناسانه این سقفها در خانههای تاریخی شیراز و تشخیص فضاهایی است که هریک از گونهها در آن کاربرد دارد. دستیابی به این شناخت علاوه بر توسعه دانش فنی، مبنای قابل اتکایی نیز برای کمک به مرمت اصولیتر بناهای تاریخی ایجاد میکند. همچنین شناخت چوب و جزئیات اجرایی آن بهعنوان یک مصالح طبیعی مناسب بهلحاظ همخوانی با بقیه اجزا و مصالح در بناهای تاریخی، و همچنین پایداری زیستمحیطی آن دارای اهمیت است. این پژوهش گونهشناسانه، پژوهشی کیفی از نوع مطالعه موردی است که برای اولین بار از طریق برداشت میدانی مستقیم و ترسیم جزئیات سقف بناهای نمونهموردی انجام یافته و اطلاعات حاصل از نمونهها از دو جنبه جزئیات ساخت و همچنین فضاهای کاربرد آنها مقایسه و تحلیل شده است. در نهایت یافتههای این پژوهش، پوشش تیر چوبی تخت در سقفهای شیراز را بهلحاظ جزئیات ساخت به دو گونه کلی عریان یا با پوشش زیرین تقسیم میکند. گونه اول یعنی سقفهای عریان شامل دو گونه است: سقفهای ساده که بیشتر در راهروها و گاه در اتاقها استفاده میشوند و سقفهایی که در آنها تیر باربر، نقش تزیینی را هم ایفا میکند. گونه سقف باربر دارای تزیینات، از فاخرترین انواع سقف است و در تالار آینه یا اتاق اصلی خانه کاربرد دارد. در سقفهای گونه دوم، پوشش زیرین میتواند از گچ، مشبک چوبی، یا تختهکوبی چوبی باشد. گونه با پوشش گچ غالبا ساده بوده و در راهروها استفاده میشود و بهندرت تزیینات دارد. گونه چوبی مشبک یا تختهکوبی نیز چنانچه تزیینات داشته باشند، در تالارها و اتاقهای سه یا پنجدری استفاده شدهاند و نوع ساده آنها در اتاقهای دیگر خانه و گاهی در راهروها کاربرد دارد.

کلیدواژه ها

wood beam ceilings, Shiraz, historical houses, details, سقف چوبی, شیراز, خانه تاریخی, جزئیات

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.