نقش شهرهای کوچک در سازمان فضایی و توسعه منطقه ای (مورد مطالعه: استان آذربایجان شرقی)

 جایگاه و تاثیر سلسله مراتبی شهرهای کوچک در شبکه شهری منطقه می­تواند موجب توزیع متعادل جمعیت و جلوگیری از تمرکز آن گردد. شهرهای کوچک باعث ایجاد زمینه­های مختلف اقتصادی و اجتماعی در حوزه محلی شده و به تبع آن کاهش مهاجرت­ها و تغییر جهت آنها از نواحی و کانون­های شهری بزرگ­تر را در پی خواهد داشت. همچنین این شهرها با ایفای نقش بازار مرکزی حوزه نفوذ روستایی، ضمن ارائه خدمات؛ محرک مهمی در تقویت و استحکام اقتصادی نواحی روستایی پیرامون قلمداد می­شوند. هدف این مقاله بررسی عملکرد شهرهای کوچک در توسعه فضایی استان آذربایجان شرقی است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و برای بررسی نقش شهرها از مدل­های کمی استفاده شده است. مدل­های جمعیتی نشان می­دهد که شهرهای کوچک استان از توان کشش­پذیری جمعیتی برخوردار بوده است. همچنین مدل­های اقتصادی حاکی از آن است که در بیشتر این شهرها بخش خدمات بیشترین میزان اشتغال را به خود اختصاص داده است. شهرهای کوچک استان در طی دوره ۸۵ـ ۱۳۷۵ در بخش صنعت رشد نسبتا بالایی را نشان می­دهند. مدل­هایی چون ضریب آنتروپی، تغییر سهم حکایت از آن دارد که بدون احتساب شهرهای کوچک روند تعادل افزایش یافته و با احتساب آنها این عدم تعادل به سوی متعادل شدن سوق پیدا می­کند.

کلیدواژه ها:

Small town ، spatial development ، Urban network ، East Azarbaijan Province ، شهرکوچک ، توسعه منطقه ای ، شبکه شهری ، سازمان فضایی ، استان آذربایجان شرقی