غلامرضا مهرنوش - مدیر دفتر سیستم های کنترل و انرژی آب شرکت آب و فاضلاب استان فارس

ضربه قوچ که در بعضی از متون فارسی از آن به عنوان «چکش آبی» نیز یاد شده است، از ترجمه واژه «Water Hammering» آمده است. رایج ترین دلیل وقوع پدیده ضربه قوچ، بسته شدن سریع شیر و یا خاموش شدن ناگهانی پمپ است. درطراحی سیستم ها ی پمپاژ آب، کنترل و کاهش ضربه قوچ امری اجتناب ناپذیر است که درصورت عدم توجه به این پدیده باعث بروز خسارت می گردد. خسارت هایی که ممکن است دراثر این پدیده ا یجاد گردد ترکیدگی یا شکستکی در لوله پمپاژ، شل شدن اتصالات لوله آبده (لوله متصل به پمپ)، برخورد تجهیزات داخل چاه به بدنه چاه، ایجاد نشتی آب درون چاه و حتی بتدریج ممکن است باعث سقوط الکتروپمپ و تجهیزات مربوطه به درون چاه گردد. دراین مقاله سعی شده است با مطالعه و عملیات میدانی فشارضربه قوچ در چند سیستم پمپاژ درحالات مختلف اندازه گیری شده و تجزیه و تحلیل لازم صورت گیرد. همچنین نقش زمان راه اندازی وتوقف الکتروپمپ در ایجاد ضربه قوچ بررسی می گردد. درادامه نقش راه اندازهای نرم (سافت استارتروسافت استاپ) در کنترل و کاهش ضربه قوچ بررسی خواهد شد. در ادامه مطلب نقش تنظیم زمان استارت و ارتباط آن با جریان راه اندازی الکتروپمپ با ذکر چند مثال عملی بیان خواهد شد.

ضربه قوچ، الکتروپمپ، سافت استارتر، شیر یک طرفه، پمپاژ