شرکت در قتل عمد در فقه و حقوق کیفری ایران

شرکت در جرم به حالتی گفته می شود که دونفر یا بیشتر مستقیماً در ارتکاب رفتاری که ستلزم مجـازات اسـت، دخالـت داشـته باشـند، بـه کلیـه افرادی که دخالت بی واسطه و مستقیم در ارتکاب جرم دارند، شریک گفته می شود. در شـرکت در جـرم بایـد هریـک از افـراد جزئـی از جـرم واحد را انجام داده، به طوری که مجموع رفتار آنها جرم واحد را به وجود آورد. همانگونه بیان گردید هریک از شرکاء خـود مباشـر جـرم تلقـی می شوند. به عنوان مثال وقتی که الف و ب اقدام به ایراد ضرب و جرح به ج نمایند و ج در اثر ضرب و جرح آنان به قتل برسد. آنـان شـریک در جرم قتل ج محسوب می شوند.-1 شریک باید در رفتار اصلی جرم نقش داشته باشد: هر کس کـه رفتـار او مسـتقیم (ماننـد چـاقو زدن، شـلیک کردن و(… یـا غیرمسـتقیم (ماننـد شهادت دروغ دادن، مسموم کردن غذا و(… باعث سلب حیات مقتول شده، شریک در قتل است. در این مرحله بین کسی که مستقیم ثلاً بـا زدن چاقو کسی را به قتل رسانده، با کسی که غیرمستقیم مثلا با مسموم کردن غذا مرتکب قتل شده، تفاوتی وجود ندارد.اگر کسانی بدون آنکه خود در رفتار اصلی جرم دخالت داشته باشند، وقوع جرم را توسط دیگران تسهیل کنند و بـه مجـرم بـرای ارتکـاب جـرم یاری رسانند، معاون جرم محسوب میشوند.-2 قتل باید مستند به رفتار همه شرکا باشد: فرض کنید چند نفر هر یک ضربه ای به عضوی از مقتول وارد کرده باشد. در این حالـت اگـر قتـل در نتیجه ی »مجموع جراحات« باشد، همگی شریک در قتل هستند. اما اگر با نظریه پزشکی قانونی مشخص شود ضربه ای کـه بـه »سـر« فـرد اصـابت کرده، موجب مرگ او شده است، بدین ترتیب کسانی که به دست یا شکم مقتول شلیک کرده اند، قاتل محسوب نمیشوند صرفاً بـرای همـان جراحات مسئولیت دارند. اگر شلیک در حالتی بوده که مقتول هنوز زنده بوده، شلیک کننده حسب مورد بـه قصـاص عضـو یـا دیـه محکـوم مـی شود. اگر شلیک بعد از ضربه به سر و در حالتی باشد که فقط آخرین رمق حیات در مقتول مانده، به جنایت بر میت محکوم میشود.

کلیدواژه ها:

شرکت در قتل عمد ، فقه ، حقوق کیفری ایران