بررسی مناظره های سعدی در گلستان بر اساس نظریه باختین

یکی از برجسـته تـرین نظریـه هـای ادبـی قـرن بیسـتم »منطـق مکالمـه ای« اسـت کـه میخاییـل میخـائیلویچ بـاختین، دانشـمند روسـی بـرای اولـین بـار آن را مطـرح کـرد. منطــق مکالمــه ای بــاختین کــه ابتــدا بــا بررســی رمــانهــای داستایفســکی بــه جهــان عرضــه شــد، بــه ماهیــت گفــتوگــویی و چندصــدایی اثــر مــی پــردازد. آنچــه کــه در نظــر او حــائز اهمیــت اســت، برابــری صــدای نویســنده بــه مــوازات صــدای دیگــر شخصــیتهــا در روایــت اســت، بــه گونــهای کــه آن را نــوعی دموکراســی ادبــی در بیــان اندیشــه هــای موجــود در اثــر از زبــان کاراکترهــا و شخصــیتهــای مختلــف مــیداننــد. در ایــن مقالــه پــس از تبیــین چهــارچوب اصــلی نظریــه، مبحــث چندصــدایی در شــش حکایــت از بابهــای گونــاگون گلســتان بررســی شــده و بــه تحلیــل و واکــاوی ســبک نویســنده در نحــوه پــرداختن بــه گفتمــان میــان شخصــیت هــای حکایــات پرداختــه شــده اســت. در ایــن حکایــات کــه اســاس تمــامی آنهــا بــر منــاظره اســت، آزاداندیشــی، مســاوات و برابــری در بیــان اندیشــه هــای گونــاگون و رایــج در عصــر سعدی را می توان دید.

کلیدواژه ها:

گلستان ، مناظره ، میخاییل باختین ، منطق مکالمه ای ، چندصدایی.