نقش انگیزه در مجازاتهای تعزیری در فقه اسلامی و حقوق ایران

گفته شده است که انسان هیچ کاری را بدون انگیزه و هدف انجام نمیدهد، البته جز مواردی که از روی سهو، نسیان یا زمانی که نائم است انجام میدهد، بنابراین هر انسانی در طول دوران زندگی خود انگیزه های بی شماری دارد این انگیزه ها با توجه به اعمال انسانها به کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم میشود، اگرچه ممکن است عامل بیرونی منشاء شکل گیری انگیزه ها شود اما ریشه ی درونی دارند و در باطن و ذهن انسانها ساخته و پرداخته میشوند، به طوری که اگر انسانی انگیزه های خود را به زبان نیاورد و به عرصه ظهور نرساند ما هرگز نخواهیم فهمید که انگیزه ی افراد چه بوده است! اما گاهی اوقات این انگیزه ها در اعمال افراد تجلی پیدا می کنند، مثلا شخصی به انگیزه سیر کردن شکم کودکان خود دست به دزدی میزند، در حقوق کیفری که مسائل آن گریبانگیر برخی انسانها در طول تاریخ بوده است و امروزه نیز انسانها به شکلهای مختلف در زندگی خود با آن درگیر هستنداگرچه حقوقدانان و جرم شناسان به اصل عدم تاثیر انگیزه در جرم معتقد هستند اما نمیتوان نقش و تاثیر انگیزه را در این موارد هم نادیده گرفت چه بسا که حتی شارع مقدس هم در مورد آن اشاره کرده است، و برخی قضات با توجه به شخصیت مجرم تشخیص میدهند که نقش بعضی از این انگیزه ها به اندازه ای مهم هست که میتواند جرمی را مباح و مجازات را ساقط کند یا در جرمی مجازات را تشدید کند.

کلیدواژه ها:

انگیزه ، تعزیرات ، جرم ، مجازات