بازتاب فرهنگ عامه دررمان درخت انجیرمعابد

هر قومی از دیرباز برای خود فرهنگ و یادگارهای فکری و ذوقی داشته که شعرها، ترانه ها، لالایی ها، ضرب المثلها، افسانه ها و غیره از آن جملهاند. ایران و ملت اندیشمند آن از صدها سال پیش همواره فرهنگ شفاهی را نسل به نسل و سینه به سینه به آیندگان انتقال داده و حفظ کرده است. کسانی با این اندیشه که این گنجینه در مسیر پرازتلاطم، چپاول و تظاول از بین نرود، آن را از حالت شفاهی و اقوامی به رشته ی تحریر درآوردند و بدین سان به صورت مدون ثبت و ضبط شد.1 نمود این نوع فرهنگ و ادبیات را در تاریخ ایران بسیار میتوان دید؛ از جمله در آثار احمدمحمود. اگرچه محمود در رمان »درخت انجیرمعابد« پا را از حوزه رئالیسم فراتر گذاشته و با پرداختن به نیروی ماوراءالطبیعی یک درخت، گامهایی نیز در عرصه ی سورئالیسم برداشته است. ولیکن با مطالعه و بررسی دقیق این اثر میتوان به مسائل اجتماعی بسیاری دست یافت که احمدمحمود در جامعه ی ملموس و واقعی پیرامون خویش، به نوعی نظاره گر آن بوده است. بارزترین مسئله ای که دراین رمان مطرح شده است، موضوع خرافات و باورهای باطل است. احمدمحمود در این رمان سعی کرده به تبیین و تشریح این مسئله بپردازد که بسیاری از افکار و اعتقادات مردم نشأت گرفته از اذهان کور و خرافات آلودی هستند که تنها نگرانیشان منافع شخصی خویش تن است.

کلیدواژه ها:

احمدمحمود ، درخت انجیرمعابد ، ادبیات عامیانه ، فرهنگ عامه.