تحلیل مقایسه‌ای دو ترجمۀ فارسی کلیله و دمنه (مطالعۀ موردی: حکایت بوزنگان / حمدونگان)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 341

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RPLL-12-1_001

تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

تحلیل مقایسه‌ای دو ترجمۀ فارسی کلیله و دمنه (مطالعۀ موردی: حکایت بوزنگان / حمدونگان) این نوشتار در صدد تطبیق حکایت بوزنگان کلیله و دمنه با دو ترجمۀ فارسی قرن ششم هجری، یعنی ترجمه‌های نصرالله منشی و محمد بن عبدالله بخاری است. نگارندگان تلاش کرده‌اند تا با روش توصیفی ـ تطبیقی به تحلیل ساختاری این دو ترجمه بپردازند و در ضمنِ آن به طور خاص به شیوۀ آنها در برابریابی واژگانی نیز توجّه دهند. همچنین به ویژه به ترجمۀ واژۀ «یراعه» در این حکایت توجه شده، چه گویی یکی از مترجمان در ترجمۀ آن به خطا افتاده است. از بارزترین نتایج این پژوهش آن است که نصرالله منشی می‌کوشد تا برای انتقال مفاهیمی که در زبان مبدأ بیان شده، قالب‌های تازه‌ای در زبان مقصد بیافریند، به طوری که هیچ بخشی از صورت و معنی از میان نرود؛ و به همین روی دست به ابداع متنی تازه زده است ولی محمد بخاری، تا حد امکان اصل متن عربی را به فارسی برگردانیده و ترجمۀ او از نظر سبک نوشتار و ساده‌نویسی به متن عربیِ ابن مقفّع نزدیک‌تر است. همچنین بخاری در برابریابی واژگان، بیشتر به معادل‌های فارسی گرایش دارد ولی در ترجمۀ منشی، عربی‌گرایی (کاربرد واژگان عربی، استشهاد به آیات، امثال و اشعار تازی) بیشتر به چشم می‌خورد.

نویسندگان

فهیمه مارانی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکده زبانهای خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

سیدمحمدرضا ابن الرسول

استاد زبان و ادبیات عربی، دانشکده زبانهای خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

محسن محمدی فشارکی

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع ...
  • 1- ابن‌الرسول، سید محمدرضا (1385). «تصحیح، ترجمه و شرح مشکلات ...
  • 2- ---------------- (1381). «قاضی نظام‌الدّین اصفهانی (شاعر ذولسانین قرن هفتم ...
  • 3- ابن‌مقفّع، عبدالله (2012 م). کلیله و دمنه، تحقیق: عبدالوهّاب عزّام ...
  • 4- ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1408 ق). لسان العرب، بیروت: دار ...
  • 5- ادیب کرمینی، محمد بن سعید (1385). تکملة الأصناف، ج ...
  • 6- ادیب نطنزی، حسین بن ابراهیم (1380). دستوراللغة المسمّی بالخلاص، ...
  • 7- اسفزاری، عثمان بن محمد و مؤلفی ناشناخته (1390). شرح ...
  • 8- بخاری، محمد بن عبدالله (1369). داستان‌های بیدپای، تصحیح پرویز ...
  • 9- بهار، محمدتقی (1356). سبک‌شناسی، ج 2، تهران: امیرکبیر. ...
  • 10- بیهقی، احمد بن علی (1366). تاج المصادر، ج 1، ...
  • 11- تفلیسی، حبیش بن ابراهیم (1350). قانون ادب، به اهتمام ...
  • 12- جوهری، اسماعیل بن حماد (1407 ق؛ 1987 م). الصحاح: تاج ...
  • 13- جهانبخش، جویا (1387). «تأملات نظری کارآمد در تصحیح متون ...
  • 14- حسینی زبیدی، سید محمدمرتضی (1419 ق). تاج العروس من ...
  • 15- حیدری، علی (۱۳۸۶‑1387). «بررسی بعضی اختلاف‌های کلیله و دمنه ...
  • 16- خطیبی، حسین (1366). فن نثر در ادب فارسی، تهران: ...
  • 17- زمخشری، محمود بن عمر (1342). مقدمة الأدب (پیشرو ادب)، ...
  • 18- زنجانی، برات (1387). «نقدی بر کلیله و دمنه به ...
  • 19- زوزنی، حسین بن احمد (1374). کتاب المصادر، به اهتمام ...
  • 20- شعار، جعفر (1390). دیوان شعر رودکی، تهران: قطره، چاپ ...
  • 21- صالح‌رامسری، محمدقاسم (1369). منتخب کلیله و دمنه، تهران: امیرکبیر. ...
  • 22- صدقی، حسین؛ کاظم‌زاده، رسول؛ عزیزیان پرگو، عیسی (۱۳۹۳). «بررسی ...
  • 23- ----------------------------------- (۱۳۹۲). «تطبیق کلی ابواب سه ترجمۀ کلیله و ...
  • 24- صفا، ذبیح‌الله (1363). تاریخ ادبیات ایران، ج 1، تهران: ...
  • 25- ضیائی، فاطمه (۱۳۸۷). مقایسۀ دو اثر ادبی کلیله و ...
  • 26- ضیف، شوقی (1966 م). تاریخ الأدب العربی، قاهره: دارالمعارف، ...
  • 27- عزیزیان پرگو، عیسی (۱۳۸۹). مقایسۀ تطبیقی دو ترجمۀ کلیله ...
  • 28- عوفی، محمد بن محمد (1361). لباب الألباب، ج 1، ...
  • 29- فردوسی، ابوالقاسم (1385). شاهنامۀ فردوسی براساس نسخۀ ژول مُل، ...
  • 30- فروزانفر، بدیع‌الزمان (1319). فرهنگ تازی به پارسی، بخش نخست ...
  • 31- قاضی خان، بدر محمد دهار (1350). دستور الاخوان، ج ...
  • 32- محجوب، محمدجعفر (1349). دربارۀ کلیله و دمنه، تهران: خوارزمی، ...
  • 33- ممتحن، مهدی؛ لک، ایران (1392). «نقش ترجمه در ادبیات ...
  • 34- منشی، نصرالله (1392). کلیله و دمنه، تصحیح و توضیح: ...
  • 35- میدانی، ابوسعد سعید بن احمد (1377). الاسمی فی الاسماء، ...
  • 36- ندا، طه (1380). ادبیات تطبیقی، ترجمة زهرا خسروی، تهران: ...
  • 37- نظامی، الیاس بن یوسف (1380). شرفنامه، تصحیح برات زنجانی، ...
  • 38- نظری‌منظم، هادی (1389). «ادبیات تطبیقی: تعریف و زمینه‌های پژوهش»، ...
  • 39- هلال، محمد غنیمی (1373). ادبیات تطبیقی، ترجمة سید مرتضی ...
  • 40- همدانی، محمد بن محمود (1375). عجایب المخلوقات، به کوشش ...
  • نمایش کامل مراجع