خوانندة نهفته؛ معیاری برای انتخاب متن در بازنویسی (بررسی خوانندة نهفته در کلیلهودمنه براساس نظریة ایدن چمبرز)
محل انتشار: مجله متن شناسی ادب فارسی، دوره: 11، شماره: 4
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 234
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_RPLL-11-4_001
تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
در میان آثار کهن ادب فارسی، کلیلهودمنه یکی از متنهایی است که توجه بسیاری از بازنویسان را برانگیخته و حکایتهای فراوانی از آن بازنویسی شده است. برای یافتن دلیل این توجه و پیبردن به اینکه آیا این اثر برای کودکان مناسب است، میتوان از نظریة خوانندة نهفته بهره برد. شناسایی خوانندة نهفته در متنی کهن، یکی از معیارهای بررسی ظرفیت بازنویسی آن متن است و بازنویسان را برای انتخاب متن مناسب کودکان یاری میکند. در این مقاله،خوانندة نهفته در کلیلهودمنه با استفاده از دیدگاه چمبرز شناسایی و تحلیل شده است. نگاهی فراگیر به موضوع خوانندة نهفته با تکیه بر چگونگی ارتباط عناصر چهارگانه نشان میدهد سه عنصر سبک و زاویة دید و طرفداری در کلیلهودمنه، برجستهتر و در مقایسه با شکافهای گویا کاملتر است. پیرنگ ساده و خطی با توالی زمانی، جنبههای فانتزیگونه و شیوة ترکیبی روایت از ویژگیهای سبکی مناسب این اثر برای بازنویسی است. نقش تعیینکنندة گفتوگو با کاستن از غلبة صدای راوی، زاویة دید را برای خوانندة کودک مناسب میکند. طرفداری از کودک در کلیلهودمنه با تکیه بر سهمی که در فرایند خوانش به او تعلق مییابد، با وجود شخصیتهای حیوانی و شکافهای گویا و پایان خوش صورت میگیرد. شکافهای گویا و جاهای خالی نیز بهگونهای است که مخاطب امروزی هم با آن وارد تعامل میشود. در یک باهمنگری، هدف نگارش این متن این نبوده است که کودکان آن را بخوانند؛ اما توانمندیهایی در آن است که گویی مخاطبان پنهان آن دوگانه است: از یکسو بزرگسالان در جایگاه مخاطبان اصلی و ازسوی دیگر کودکان در جایگاه مخاطبانی پنهانتر. با شناسایی ظرفیتهای این متن برای کودکان، بهتر میتوان به نویسندگان برای بازنویسی آن کمک کرد. میزان و چگونگی حضور عناصر چهارگانة خوانندة نهفته در کلیلهودمنه به یک اندازه نیست و در مقایسه با داستانهای معاصر کودک متفاوت است؛ اما نشانههایی از توجه نویسنده به ذوق و درک و نیازهای مخاطب کمسال نیز در آن وجود دارد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
فرزانه معینی
دکترای تخصصی گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز،شیراز، ایران
سعید حسامپور
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز،ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :