حافظ و مقوله جبر و اختیار
عنوان مقاله: حافظ و مقوله جبر و اختیار
شناسه ملی مقاله: JR_RPLL-5-2_005
منتشر شده در در سال 1392
شناسه ملی مقاله: JR_RPLL-5-2_005
منتشر شده در در سال 1392
مشخصات نویسندگان مقاله:
مهدی دشتی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی
خلاصه مقاله:
مهدی دشتی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی
از گذشته تا کنون، شناختِ حافظ، دغدغه بسیاری از محقّقان زبان و ادب فارسی بوده است و در این میان بحثِ جبر و اختیار جایگاهی ویژه داشته و دارد. چنانکه بسیاری، حافظ را جبری انگاشتهاند و اندکی بر اختیارمداری او پای فشردهاند و تعدادی هم او را ابن الوقت دانسته و در واقع به جمعِ میان جبر و اختیار معتقد گشتهاند و جالب اینجاست که همه این صاحبنظران جهت اثبات مدّعای خویش به ابیاتی از حافظ تمسّک جستهاند؛ اما حقیقت چیست؟ و آیا اصلاً راهی برای رسیدن به نظری قطعی در این زمینه وجود دارد یا خیر؟ در این نوشتار کوشیدهایم تا بدین سؤال پاسخی درخور دهیم و معیّن سازیم که مبنایِ حافظ در این بحث، لاجبرَ و لاتفویضَ بَل امرٌ بینَ الامرَین است و نه چیزی دیگر. امّید که در نظر افتد و راهگشا باشد.
کلمات کلیدی: حافظ, حافظپژوهان, جبر و اختیار, اشعری, معتزلی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1182821/