کارکرد روایی نشانهها در حکایت رابعه از الهینامه عطار
عنوان مقاله: کارکرد روایی نشانهها در حکایت رابعه از الهینامه عطار
شناسه ملی مقاله: JR_RPLL-5-1_003
منتشر شده در در سال 1392
شناسه ملی مقاله: JR_RPLL-5-1_003
منتشر شده در در سال 1392
مشخصات نویسندگان مقاله:
محسن بتلاب اکبر آبادی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان ، ایران.
احمد رضی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان ، ایران.
خلاصه مقاله:
محسن بتلاب اکبر آبادی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان ، ایران.
احمد رضی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان ، ایران.
نشانهشناسی با طرح مفاهیمی چون: نظام، رمزگان، هویت ارتباطی و افتراقی نشانهها و... روشی دیگرگون را در خوانش متون بنیان نهاده است. این دانش با تأکید بر عناصر درونی نظام، سازکار شکل گیری معنا را از طریق فرایند دلالتی نشانهها به تصویر میکشد و به طبقهبندی و سازماندهی نشانهها در جریانِ بظاهر آشفته و بینظمِ متن میپردازد. الهینامة عطّار از جمله متونی است که سهم بسزایی در شکلگیری و گسترش روایتهای کوتاه و بلند در آثار عرفانی دارد. تحلیل نشانهشناختی روایت در حکایتهای این متن میتواند تا حدودی زمینه را برای نمایش نحوۀ ساماندهی عناصر روایت در متون عرفانی مهیا کند. این مقاله بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی، به تحلیلِ نشانهشناختی حکایت «دختر کعب و عشق او و شعر او» بپردازد. این حکایت که به لحاظ ساختار و معنا ارتباط مستقیمی با ساختار روایت جامعِ الهی نامه دارد، نشان میدهد که پیشرفت پیرنگ روایت در این حکایت از طریق تباین و تنش در عناصر دو رمزگانِ قدرت و عشق صورت میگیرد؛ یعنی هر عنصر با قرار گرفتن در ذیل این دو رمزگان هم به لحاظ روایی و هم از نظر زبانی، شکل و معنایی متناسب با آن رمزگان میگیرد و پردازش عناصر روایی حکایت در ضمن این تقابلها صورت میگیرد. با در نظر گرفتن این موضوع و توجه به این نکته که خود این حکایت در ضمن روایت جامع و عرفانی الهینامه بیان شده است، میتوان گفت که تمامی نشانههای موجود در این حکایت از لحاظ ساختاری، در یک فرایند جانشینی، ذیلِ ساختار و نظام گستردهتری به نام عرفان به معنا میرسند و این قواعد و قراردادهای عرفان است که بر چگونگی شکلگیری و صورتبندی روایت تأثیر میگذارد.
کلمات کلیدی: الهینامه, نشانهشناسی, روایتشناسی, پیرفت, رمزگان, عرفان
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1182813/