پیش‌بینی تغییرات هندسی پیچان‌رودهای رودخانه زهره
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره: 10، شماره: 36
- کد COI اختصاصی: JR_GPS-10-36_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 426
نویسندگان
کارشناسارشد، رشته محیط زیست دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهری
استادیار ژئومورفولوژی، گروه زمینشناسی دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
دانشیار، گروه محیط زیست، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
چکیده
منطقۀ موردمطالعه بخش پیچانرودی رودخانۀ زهره است که در دلتای ساحلی هندیجان به خلیج‌فارس می‌ریزد. این رودخانه در معرض تغییر و تحول است و این تغییرات به‌صورت فرسایش یا رسوب‌گذاری در بستر، تغییر و جابهجایی پیچانرودها و تغییر فرم رودخانه نمودار می‌شوند. هدف اصلی بررسی تغییرات هندسی رودخانه زهره در محدودۀ پیچانرودی در یک دورۀ زمانی 60 ساله از طریق تصاویر ماهواره‌ای و پیش‌بینی این تغییرات، در درازمدت بوده است. در این پژوهش با استفاده از نرمافزار GIS، عکس‌های هوایی سال 1334، نقشه‌های توپوگرافی ۵۰۰۰۰/۱ و تصاویر ماهواره‌ای Landsat سنجنده TM و +ETM خصوصیات مورفولوژیکی رودخانه مورد بررسی قرارگرفته است. تصاویر ماهواره‌ای و نقشه‌ها در نرمافزار Global Mapper ژئورفرنس شدند، سپس، در نرمافزار ENVI پیش‌پردازش و پردازش بر روی تصاویر ماهواره‌ای اعمال شد. برای مطالعۀ دقیقتر رودخانه به 8 بازه تقسیم گردید. در نهایت پهنه‌های هر بازه با یکدیگر مقایسه شده و راستای حرکت رودخانه زهره مشخص شد. جهت پیش‌بینی تغییرات مسیر رودخانه زهره از روش برازش دوایر مماس بر قوس پیچ‌های رودخانه استفاده‌شده و تغییرات به وجود آمده با توجه به شکل و الگوی رودخانه مورد مقایسه قرار گرفت، سپس مسیر رودخانه در سال 2030 پیش‌بینی شد. نتایج نشان داده که از سال 1955 تاکنون 10 مورد قطع‌شدگی کانال رودخانه رخ‌داده و طول رودخانه 3653 متر کوتاه‌تر شده است؛ همچنین بازه‌های پیچانرودی بیشترین تهدید را دارند و اگر تغییرات کاربری‌ها و مناطق حساس رودخانه به فرسایش بهخصوص در رأس پیچ‌ها و مناطق با تغییرپذیری بالا کنترل نشود، مساحت زیادی از اراضی کشاورزی، تأسیسات انسانی و جاده‌ها در معرض تهدید و تخریب جدی قرار می‌گیرند.کلیدواژه ها
رودخانه زهره, مورفولوژی, پیچان‌رود, GIS, قطعشدگیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.